Manuscript Data AM 732 b 4to

Comments #maintext #astronomy #computus #inscriptions #verses #encyclopaedia
Introduction AM 736 b 4to is a parchment manuscript. With 22 x 14 centimeters, it is about the size of a large moleskine notebook. Today, there are only eighteen pages left, and we cannot tell the former scope of the complete manuscript. It could have been anything between a small journal and a thick compendium. The manuscript has modern foliation (1-9) in the bottom of the recto sides, and modern pagination (1-18) on all pages. There is also modern lineation on several folios, which was probably added by scholars. The parchment is in an ok state. Many holes had obviously been there before the text and the figures were added. There are also secondary tears, which have been restored. The layout varies a lot between the pages. There are large illustrations stretching almost as wide as the page. The text is set up in one or two columns depending on the content. It also seems that text was added later to existing figures or paragraphs and eventually filled the margins on all three sides. Unfortunately, there are very few historical facts known about AM 732 b 4to. We know that Árni Magnússon loaned the manuscript from a priest in south-east Iceland and eventually bought it. That was early in the eighteenth century. Apparently, the manuscript was already the small booklet we know today, and Árni had it bound in a leaf from a Latin office book for protection. Today the manuscript is kept at the Arnamagnæan Collection in Copenhagen. The manuscript is a miscellany. Most of the contents are related to the world: There are astronomical illustrations with accompanying text, maps, explanation of physical phenomena, and sections on the computus. On other pages, however, there are grammatical notes, and proverbs on others. The sections do not seem structured in any way, so it seems that the scribe collected them as he went along. Apparently, it was the same scribe who filled in later additions to the text. This suggests that the manuscript was actually written by its owner/user and not a commissioned work. He might have owned it for some time and collected items that he found interesting in other manuscripts over lengths of time. From some liturgical formulae and verses in the manuscript, it seems that he was a priest. Another thing pointing at a clerical education is the comparatively good command of the Latin language. AM 736 b 4to is a good example to illustrate manuscript bilingualism in medieval Iceland. It contains Latin and Old Norse text from its outset (one could say the manuscript was composed bilingually). Not only do Latin and Old Norse stand side by side on the page, the respective text parts also explain and complement each other. At the same time, we see later additions in the manuscript in both languages, meaning that not only had the manuscript been written by and for persons competent in both languages, but it had been used later by at least one other person who could read and spell both Old Norse and Latin. This manuscript alone therefore shows that there was a bilingual nucleus somewhere in medieval Iceland in the fourteenth century, which either persisted over time, or which was paralleled at a later stage elsewhere on the island.
Shelfmark AM 732 b 4to
Provenance Iceland
Summary Alfræði
Type encyclopaedia
Repository AMS
Link See entry on Handrit.org
Link See photos at digital collections

Related Latin Data

>5r

Chronology progressing
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category verses
Codicological Function main text
Contents Collection of latin verses
Comments
Comments

>8r

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents astrology
Comments
Comments

>1r

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents Computational verses with introduction
Comments
Comments

>6v

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents interpretation of the hebrew alphabet, canonical hours
Comments
Comments

>7r

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents maze, on the saints
Comments
Comments

>5v

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents on latin grammar, verses, dominical cisiojanus, vocabulary
Comments
Comments

>8v

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category inscription
Codicological Function main text
Contents map of Jerusalem
Comments
Comments

>7v

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category inscription
Codicological Function main text
Contents moon diagram
Comments
Comments

>2r

Chronology same
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse yes
Category inscription
Codicological Function main text
Contents Schematic representatino of the winds in the form of a wheel, with text on geography
Comments
Comments

>4v

Chronology unknown
Interrelation integral
Location main
Same Hand As Norse possible
Category formula
Codicological Function main text
Contents dispensation formula and verses
Comments
Comments

>3v

Chronology later
Interrelation addition
Location main
Same Hand As Norse no
Category encyclopaedia
Codicological Function main text
Contents Names of the heavens
Comments
Comments

AM 732 b 4to

AM 732 b 4to



1v ———————————————————————

1Legim i̅ epłis greco poſt paſſione̅ apoꝛ ss pacʜomiuſ abbas i̅ egipto
 cum suis monachis i̅ oꝛ̅one ado oꝛauit ut oſtend͛et eiſ qͦmͦ paſcha celebre
 deberent · mis̅ ds angłm ſuu̅ ſcͥpſit adpfatum ſm pacomin̅ ciclum de
4cennouenalem in uno filacc͛io hoc modo

 None aprilis nor̅ qͥnoſ u
 Oone kalende aſſi̅ demu̅t i
7Id apͥł eciam ſexis vi
 None qrtane na̅ꝙ· dipo̅dio ij
 Ite̅ undene ambiu̅t qͥnoſ v
10Quatuoꝛ id capiu̅t ternos iii
 Terne kalende titula̅t ſeni vi
 Quatuoꝛ dene cubant i̅ qdris iiij
13Septene id ſepte̅ eligunt vij
 Sene kalende ſoꝛtiunt t͛noſ iii
 Denoſ ſeptenos ꝺona̅t aſſi̅m i
16Pridieſ nona poꝛro qt͛nis iiii
 Nouene notan na̅̲ ſeptenis vii
 Pridieᷤ idus pandit qͥnis v
19Apͥliſ kalenꝺe unu̅ expͥmu̅t i
 Duoꝺene na̅ꝙ̲ ducte qt͛nis iiii
 Specie̅ qͥnta̅ ſp̲am ꝺuobus ij
22Quat͛ne kale̅de qͥnqꝛ̲ ↄ̲iciunt v
 Quinꝺene ↄ̲ſtant tͥb aꝺepte iij
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
 co̅munes Et emboliſmaleſ nnoſ mutant i̅ kalenꝺaſ ſeptembꝛi

 co̅ None aprilis Norunt quinos 5
7co̅ Octone kalende Aſſim demu̅t 1
 e̅b Iꝺus aprilis Etiam sexis 6
 co̅ None quartane Na̅̲ dipondio 2
10co̅ Item unꝺene Ambiu̅t quinos 5
 e̅b Quatuoꝛ idus Capiunt ternos 3
 co̅ Terne k̅lde Titulant ſenos 6
13e̅b Quatuoꝛ dene Cumbat i̅qdris 4
 co̅ Septene idus Septe̅ eligunt 7
 co̅ Sene kalende Soꝛciunt t͛nos 3
16e̅b Ꝺene ſeptene Ꝺonant aſſim 1
 co̅ Pridie nona Poꝛro quart͛ius 4
 co̅ Nouene notan Na̅ꝙ̲ ſeptenis 7
19e̅b Pridie idus Pandit quinis 5
 co̅ Kalenda apꝛͥł Unu̅ ex primit 1
 co̅ Duoꝺene na̅̲ Ꝺocte quatenis 4
22e̅b Spcie̅ quinta̅ Sp̲am duobus 2
 co̅ Quat͛ne k̅lde Quin ↄ̲iciunt 5
 e̅b Quinꝺene ↄ̲ſta̅t trib adepte 3
25Hic uocantur paſcuales regl̅aꝛes
  ↄ̲nummerari ꝺebentur ↄ̲crentes
  iſti regulares ad t͛minale̅ diem
28in quo die ebdomade fuerit


2r ———————————————————————
Euro uultn ſƀſolan̲ ſoꝺales .
Affric at̲ noth auſtͦ s̅ collatoꝛes .Circi at aqͥlo boꝛea̅ ſtipare feru̅t .Et zephiru̅ choꝛ fauoni at̲ ſecuntur .ORIeNS Uulturni Qͥ calcias Subſolan qͥ afeliotes EURUS teᴍperatus MeRIꝹIeS EURO auſter AuſteR qͥ Nothus EURO Nothus caliꝺus ·,humiꝺ OCCIꝹeNS affʀicus qui libius Zephirus qui nonius CʜoʀUS qui argeſtes teᴍpeʀatus SPTTRIO CIRCIUS qͥ et tʀacias Septeᴍtʀio aquilo qui boreas frigidus ſiccus Dvo uenti sunt ext hós ubiq̲ teʀarum ſpiritus magiſ qua̅> uenti ·;Aura ·, altan Aura ·,ɴ eſt leuis motus aeriſ in terra ..Altanuſ in pelago ..

1ii ·xii· uenti m̅di globu̅ circu̅ ag̅t flatib ſuiſ quo no̅ia
 ex pͥiſ cauſiſ ſunt ſignata ·Na̅ ſƀſolan e̅ uocat ·eo soł oꝛtu
 naſcat ·Euro eo ueniat ab eoo ·i· oꝛient|-s-|eͤſ e̅ eni̅ ↄ̲iu̅ctus
4ſubſolano ·Uulturn eo alte tonat ꝺe qͦ lucretiuſ alti
 tonanſ vvlturn · auſt͛ fulmine pollenſ Auſter ab haurie̅ꝺo
 aquaſ uocat ·unde craum aerem facit nebulam nutrit .
7ic grece nothuſ aellat t͛ea i̅t͛du̅ coꝛump̅ aere̅ ·Na̅ peſti
 lenciam q̅ ex coꝛupto aere nascit :auſter flanſ i̅ regione̅ tnſ
 mittit · ſic̅ auſter peſtilenciam gign̅ ·ita aqͥlo repellit .
10Euro auſter dict · ex una parte h̅t euru̅ ex alia pͬte auſtru̅
 Auſtͦ affricus q|--|uoↄ̲iu̅ct hi̅c in̅ auſtͦ affrico ·ip̅|-o-|e libo ·
 nothus ſit ei ·l᷎· ip̅i hinc inꝺe nothus ·Zephir greco
13noe aellatur aellat eo floꝛeſ gramina uiuifice̅t
 ei flatu ·hi̅c latine fauoni̅r eo foueat q̅ naſcantur ·
 Auſtro enim uocantur flores azephiro fiunt
16Affric aͥa regio̅e uocat ·Jn affrica eni̅ iniciu̅ flanꝺi ſumit

2v ———————————————————————

1Choꝛ e̅ qͥ ab occiꝺente eſtiuo flat uocat choꝛ ip̅e uento cclłum clauꝺat
 cu̅ o̅i cho facia ·ic au̅ dictu̅ e̅ caur que̅ pleri ̲ argeſten dic̅t n̅ ut in
 pͮꝺenſ vvlg areſten Septemtͥo dict e̅ eo acͥcl̅o ·vii· ſtella sg̅ que
4u͛tante ſe m̅ꝺo reſupinato capite feʀi uiꝺent ·Circiꝛ eo choꝛo ſit
 iunct ·hinc hiſpani gallicu̅ uocant ·eo aparte ei gallie flat Aqͥlo ꝺict
 eo aquaſ ſtringat nubeſ ꝺiip|-adanſ-|et geliꝺ uent ſiccu iꝺe̅ boꝛeaſ
7qͥ flat ab i̅ boꝛeis montib in̅ eni̅ oꝛigo eiꝺe̅ uenti e̅ un̅ frigiꝺ Natͮa
 eni̅ o̅ium ſepte̅tͥonalium uento frigiꝺa ſicca e̅ ·auſtraliu̅ hvmiꝺa
 caliꝺa .Ex o̅ib au̅ uentiſ ꝺuo carꝺineſ s̅ ·Septe̅tͥo auſter
capitulum
10Sᴜnt t͛re ꝺeſvꝺanteᷤ ſulphur ut pene tot tct campanie ubi e̅ ueꜱe gair
 ontes i̅dicat aqrum oꝺoꝛ calentium ·Jtem nouim exaqua moto uentu̅
 creari ·Ee enim c̅cauam t͛ram ethnam conſtat ab ea pͬte qua eurufuſ af
13fricuſ flant hab͛e ſpeluncaſ plenas ſulphuris uſ̲ ad mare ꝺe ductaᷤ
 ee ſpelunce recipientes fluctuſ inſeuentu̅ cͤant ·qͥ agitat igne̅ gignit ex
 sulꝼe ·un̅ e̅ quod uidet incendium oc au̅ uerum e̅e illa combat r̅o̲
16aliiſ flantib uet͛is nichil ex ſe mittit pro inꝺe flat eẏri ·l᷎· affrici i̅t͛dum
 fumu̅ i̅terdu̅ fauillaᷤ non numqua̅ nomen incenꝺia
item capitulum
 Litt͛aſ gͤca inpͥmiſ thatm agenoꝛiſ filiuſ afeniee uenie̅ſ n̅ nullas
19adtoll|-i-|at ·Poſt quam aliqͣntaſ alii aꝺ iecer̅ que adnum͛os facienꝺaſ ·
 habitabiles habent ·Earum̲ litt͛aru̅ qͥbuſ ſcribi poteſt ſum̅a ad ·xxiiij·
 peruenit cetere caratt͛es adiuncte ut mille naru̅ num͛u̅ p̲fic͛e poi̅t


3v ———————————————————————
No̅ia vij celo Galfiel ·Ager ·Galphael ·Ꞇhotham ·Lotham ·Sehid ·Seꝛaphin ·vͥ m̅ h̅itat ec s̅ alia no̅ia celo leoth ·leothi̅ , ꝺaꝺ , ꝺa̅ , lioth , Aſphan , Jahim ·Jꝺ e̅ fiꝛmam̅tum in qͦ fiunt luminaria 
Jgnis ſubtilis acut mobil Aer sbtilis obtusus mobil teʀa e̅ coꝛpule̅ta obtuſa i̅mobilis Aq coꝛpulenta obtuſa obilis iste globuſ mo̅t qͦmͦ planete sunt locate Ignis ariꝺus et ſiccus Aer humiꝺ et caliꝺus Aqua frigidafrigida humiꝺa Teʀa frigiꝺa ſicca perfi̅gat i leſt 5686400 ·AQUA FRIGIꝹA HUIꝹA ·AER UIDUS CALIꝹUS IGNIS ARIDUS CALIꝹUS LUNA prio celo collocata zoꝺiacu uiɢinti ſeptem ꝺiebus et octo ʜoꝛis peʀaɢit ·ERCURIUS SEcunꝺo celo collocatus zoꝺiacu trecentis triɢinta ɴoue ꝺiebus PERaGIT ·UENUS TERCIO CeLO COLLocata zoꝺiacu trecentis uaꝺꝛagiɴta octo ꝺiebus peʀaɢit ·SOL QUaRTO CELO COLLOCaTUS zodiacu trecentis sexaginta Quinque Ꝺiebus ET sex ʜoʀis peʀficit ·MARS QUINTO CELO COLLOCATUS zoꝺiacu ꝺuobus aɴɴis PERaGIT ·IUPITER SEXTO CELO COllOCATUS ZODIaCU ꝹUOꝹECI aNNIS PERaGIT ·SaTURNUS SePTIO celo collocatu|-ʀ-|s ZOꝹIACU TRIGINTa aNNIS PERCURRIT


4v ———————————————————————

 Jn no̅ie domini
 Ego preſbiter ·N· diſpenſo tecum p̅ſbiter ·N· ꝺelegata mͥ
34poteſtate a dompno ·N· ꝺe legato iudice ·N· dioceſiſ aꝺ
 celebrationem miarum omniſꝙ· ſac͛ꝺotaliſ officij execucio̅e̅

 Luciuſ e̅ piſciſ rex at̲ tir aquarum
37A quo ꝺiſcoꝛꝺat luciuſ iſte parum
 o ſi uitaſ n̅c lanx equata leuaret
 Pluſ racioniſ h̅t qui racione caret


5r ———————————————————————

1Ut uer dat floꝛem ·floſ fructum fructus oꝺoꝛe
 Sic ſtudiu̅ moꝛem ·oſ ſenſum ſenſus honoꝛe
 Quanꝺo ꝺeo ſeruiſ ·utrum̲ genv ſibi ·i· illi flecte
4Aſt ʜomini ſolum ·reliquum teneaſ tibi recte
 Si tibi contingit ·te cum melioꝛe iacere
 In qua pͬte tʜoꝛi ·ueliꝺ ipſe quieſcere quere
7enſam tibi cubitu̅ ·numquam ſuſtentat eꝺenti
 Sed recte ſedeas ·tecum ſeruito seꝺenti
 Foꝛma gen moꝛes ·Sapientia reſ ʜonores
10moꝛte cadunt ſubita ·ſola manent merita
 Uir bene ueſtituſ · ueſtib ille p̲itus
 Creditur a mille ·qua̅uiſ idiota ſit ille
13unc ʜomineᷤ decoꝛant ·que̅ ueſtim̅ta ꝺecoꝛant
 Qui loqͥtur perit ·non erit ille p̲itus
 iles equu̅ pupugit ·punxit calamita qͣt͛nu
16Sub ſpecie ueri ·noſ fallunt ſepe ſeueri
 Non ſatiſ eſt tutum ·mellitis creꝺere uerbis
 Ex hoc melle ſolet ·peſtiſ amara ſequi
19Reere ſolet homo ·nequam melle uenenu
 Pro fructu penam ·pro pietate ꝺolu
 Prima die uene ·moꝺeratio ſit tibi cene
22Leta ſecunda dies ·tertia tota quies
 Quid leuiuſ fumo fulm̅ ·quid fulmine uent
 Quid uento mulier ·quid muliere nichil
25Cum ſiſ uir foꝛtis ·non ꝺeſ tua tempoꝛa scoꝛtiᷤ
 Scribitur in poꝛtiᷤ ·meretrix e̅ ianua moꝛis
 Non meretrix m̅da ·nec coꝛnix fit alba fit unda
28Non placeo foꝛto ·ſinon aliquiꝺ ſibi poꝛto
 Virgo ſi rapitur ··nec ſponte ſua uiolatu|-r-|r
 Nullo ꝺe iure ·uirginitate caret
31Spernitur i̅ bello ·uir in ermiſ abs̲ libello
 Clericuſ eſt mut ·licet ingenio ſit acutus
 Op̅c dominuſ ·ueniam non dimidiabit
34Aut nil aut totum te lacrimante dabitt
 Pulcra fit inceſta ·mulier fit turpiſ honeſta
 Creꝺe mͥ minuaſ in omni tempoꝛe uonas
37Sanguine dum plenaſ ·noueris e̅e tuas
 Insene ł iuuene ſi uene ſanguine plen|-e-|e
 Omni menſe bene ↄ̲fert in ciſio cene
40Prima cibum coitum uetat altera t͛cia iure
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
1Serophe poꝛtelli
 feſti ratio̅e nouelli
 Cuſpiꝺe culltelli
4p̲ier̅ ambo gemelli
 Caſtratu̅ prie
 gelidu̅ natura
7facit̲
 Uirtus ewnuchum
 genetalia ſecca
 ſpaꝺonem
 Ꝺiſcite qͥd ſit gloſ
13lignu̅ ł femina ł floſ
 Gloſ gloiſ lignu̅ uet
 e̅ ·ꝺe nocte ſerenu̅
16Floſ eſt gloſ glotiſ
 gloſ gloꝛiſ femina fr̅iſ
 Om̅iſ reuera m͛etͥx
19e̅ dicta cʜimera
 Parte leo pͥma ·medio
 cap̲ᷓ anguiſ adima
22Eſt leo p̲faſt capͣ ſoꝛdib
 idra per aſtuſ
 Non te de lectet ·medio
25cap̲ͣ eſt fecet
 Anguiſ ad ex tremu̅
 quia de uoꝛat o̅ia ꝺemu̅
28Adte care aue mitto
 audi nr̅m cͬm̅ laudiſ
 fc̅s eſto fr̅m recte
31floꝛe ꝺec ſenioꝛum
 pr̅a ſum̅e p̅r caſta̅
 plene fiꝺe̅ auꝺoeno
34aminaui uttu num̅
 iſto uiro p̅buiſt
 aue maria


5v ———————————————————————

1omo diligit me homo regit au͛bo dilig̅ ·Ex qua ui Ex ui ·p̲ͤ·
 quare Quia u͛bum t͛cie p̲ͤ e̅ regit nominatiuu̅ caſu|-ſ-|m ſibi ſub
 ponente̅ ·p̲ͣ̅· ·Piuſ e̅ ꝺs ·Ꝺe ·r· au͛bo e̅ ·Ex qua ui Ex ui copule
4Qr̅ Quia uerbu̅ ſƀſta̅tiuu̅ ·ł· uocat̅m ·ł· eo uim habentia poteſte̅
 copulare ſimileſ caſuſ an̅ ſe poſt ·|-agiſtri-| Caa magiſtri ·
 agiſtri r a no̅ie caa ·Ex qͣ ui Ex ui poaſ|-ſ-|ioniſ ·̅r uia o̅e
7n ſignificat poe|-e-|io̅e̅ rͭ gͫ caſu̅ ſignificante̅ poeoꝛem ·Ꝺo tibi
 caam ·Tibi r au͛bo ꝺo ·Ex qͣ ·ui Ex ui acquiſitioniſ ·Quare 
 Quia o̅is datiu cas ſignificat rem cui aliqͥd acqͥrit · iꝺeo r a diccio̅e
10per quam fit acquiſitio ·ag̅r legit libru̅ ·Libru̅ r au͛bo leg̅
 Ex qͣ ui Ex ui tranſicionis ·Quare Quia u͛bum tnſitiuͫ|-a-|eſt rͭ
 accuſatiuͫ caſum i̅ quem tnſit ei actus ·O petr|-a-|e ueni ·Petr|-a-|e
13·r· ab aduerbio uocandi ·o· Ex qua ui Ex ui uocationis ·Q̅r 
 Quia omniſ uocatiu caſuſ ſignificat ſƀſtanciam uocatam iđo
 ·r· a diccione per qua̅ exercet euocatio ·Vado ad eccleſiam
16Eccłia r a prepoſicione ad ·Ex qua ui Ex ui seruiencie ·Q̅r 
 Quia natura ̅oſioniſuſ eſt seruire tali caſui ob liquo ·Bonum
 clericu̅ te credere debet ·Te ·r· a uerbo creꝺere ·Ex qua ui 
19Ex ui modi ·Q̅r Quia omnis i̅finitiuuſ moꝺ in perſonał u͛bi
 poteſt regere accuſatiuu̅ caſum an̅ ſe ·ad reddendu̅ ſibi ſub
 poſitum ·Tradenꝺo gmmaticam ·Gram̅atica r a tdendo ·
22Ex qua ui Ex ui gerundiui ·Q̅r Quia om̅e ɢerundiuum ·
 uerbum om̅e participium omne ſupinum ·regit eunꝺe̅
 caſum quem ſuum uerbum

25Eſto conſoꝛſ caſte cura mente puruſ ſume tibi thoma
 tutum fiꝺe ſcutum uiue intuſ aue oꝛtuſ celi poꝛta
 inꝺe gregiſ grandiſ ɢauꝺe xp̅i lauꝺe

28Cir uiṅ ag ɢre mag ·io bar ſuith ſil tenet a
 b ſteph cuth phili hall aug ꝺi le eaꝺ xp̅m natum
 ꝺat ·c· ioan bene am mart iaco uincƚa ſu̅ptio colla ſtep
31pue con cath crux lu o̅iu̅ ce nicho magn io
 E uigi pur pe thoꝛla ſteph lau bartho cru ·
 ᴍathe cuncto clemen andre thomam pu
34epi oo fabi athi pauli egi
 natam o dn̅am mau micha reliqui thomam
 ɢ colit agne aue poꝛta̅ bap ſeli diuiſi magda o
37tranſ figu iero unꝺe ſimon mar kate thoꝛ du̅ me

 Claua ferit ·clauiſ ap̲it ·clauuſ duo iungit

 Qui me furtiue capiet ſit ſemper ei us
40Qui me furatur aꝺ tͬtͬa crine trahatur

 Ante phalaſ ·phalerata phalangſ ·fregere phalangaſ


6v ———————————————————————

1Jeronimus in annalibus ebꝛeo inuenit ſigna ·xv· ꝺierum Set utru̅
 continui ſint futuri an i̅r polati non ex pressit ·Pʀima ꝺ|-o-|ie eriget
 femare ·xl· cubitis ſuper altitudines moncium ſtans in loco ſuo q̅i muru̅
4Secunꝺo t̅n ꝺeſcenꝺit ut n̅ possit uiꝺeri Tertio ꝺie marine belue
 aarentes ſup̲ mare ꝺabunt rugitus uſ aꝺ celum .Quarto ꝺie
 ardebit mare aqm ·Quinto herbe arboꝛes sanguineu̅ roꝛem ꝺaƀt
7Sexto ruent edificia Septimo petre aꝺ in uicem colliduntur .VͦIII·
 fiet g̅nralis teʀemotus ·ixͦ equaliter teʀa ·xͦ· exibunt ʜo̅ies ꝺe
 cauernis ·Xͦi· surgent ossamoꝛtuo ſtabunt ſp ſepulcra ·Xii·
10cadunt ſtelle ·Xiii· moꝛientes uiuentes ut cum moꝛtuis resgant
 Xͦiiii· ardebit celum teʀam ·Xvͦ· fiet nouu̅ celu̅ noua terra
 reſurgent omneſ aꝺꝺiꝺit iʜ̅c ſicut fulgur ·exiet aboꝛiente
13patet in occiꝺentem ſic erit filiuſ ʜominis ab aꝺ uenturus
 ſub ituruſ ·ł· coꝛuſtuſ t̅c aarebit in aere ſupꝛa locu̅ uͥ aſcenꝺit
  ap̅ eum erunt inſtrum̅ta |-p̲ariſ-|moꝛtiſ ſue ·qi uexilla triumpʜi ·
16Crucſ claui lancea in carne uiꝺebuntur ciccatrices ut uiꝺeant
 imp̲ii inquem pupugerunt ·in ualle ioſapʜat iuꝺicabi̅tur
 omnis ʜomo angelis omnib congꝛegantibus eos .
Extracts from Rationale diuinorum officiorum
19ꝺe r̅onale

 No e̅ aleph i̅t͛p̅tat doctͥna ·beth ꝺom ·Gimel plenituꝺo ·
 ꝺeleth tabularum ſeu ſcͥpturaru̅ ·h̅ ſiqͥꝺem e̅ pͥma nexio łra ip̅a
22uͥ ðꝛ ꝺoctrina ecc̅e q̅ e̅ ꝺom ꝺei e̅ in plenituꝺine ſcͥptura ·
 he iſta ·Vau · Zaẏ ·hec ·heth uita ·h̅ est a ꝯ̲nexio ubi ðꝛ · iſta
  ħ ꝺoctͥna quam preꝺicim e̅ uita qua uiuim ⫽Teth bonum
25ioth pͥncipium ·ħ eſt t͛cia nexio ·uͥ ðꝛ bonu̅ e̅ pͥncipiu̅ ·p̲ ſcͥptaſ
 qͣi p̲ ſeculu̅ ſalti̅ i̅ en|-e-|igmate agnoſc͛e ꝺm ⫽Caph manuſ lameth
 coꝛ ·ł ꝺiſciplina ·ħ e̅ quarta ꝯ̲nexio ·uͥ ðꝛ · in utero coꝛꝺiſ ꝺiſciplina
 ex igitur nͥl fac͛e poumuſ niſi que facienꝺa er̅ agnouerimu
28en ex ip̅iſ ·nun ·ſempit͛num ·ſameth ·aꝺiutoꝛiu̅ ·ħ eſt qͥnta nexio
 uͥ ðꝛ ex ip̅iſ ſcͥpturiſ eſt noƀ ſempit͛nu̅ auxiliu̅ ⫽Aẏm ođs
 phe errauit .ſadech iuſticia ·Ł· ſoło ⁄ħ eſt ſexta nexio ·uͥ ðꝛ
  ſepe ꝺa ſcͥptura eſt oculuſ errantib ſoło ⫽Coph ·aſpice ·
31reſ cap̅ ·ſẏn ſup̲ uuln ·thau ſignu̅ ł ſummatio ·⫽ħ eſt ·vii· nexͦ
 uͥ ·̅ in num͛o fit miſtic intellect ·uͥ ðꝺ ·aſpice i̅ ſcͥptura ꝯ̲tineri
 capuꝺ nr̅m a quo ħemuſ meꝺelam ſr̶ uulnera ſeqm ſum̅a
34cione̅ ·i· uita̅ et͛nam ·⫽Sic gͦ ſaluatoꝛi ex equie celebnt
 ut in moꝺico apice ab alio ꝺef̅cto ex eqͥiſ ꝺiſtare uiꝺeantur
it̅ ꝺe eoꝺe̅ libro
 Canonice hoꝛe i̅ ip̅iſ hoꝛiſ ꝺiei ꝺicenꝺe s̅ ·nͨ obſtat i pſalmiſte
37B̅nꝺica̅ ·ꝺ̅nm i̅ o̅i tp̅r ·|--| nec i apl̅i ·Sine int͛miione oꝛate ·q̅m
 ƀnꝺic͛e ꝺn̅m i̅ o̅i tp̅e ·e̅ illum ſemp̲ ꝺigna ꝯ̲uerſacione lauꝺare
 S̅n i̅t͛miione oꝛate e̅ o̅ia i̅ ði lauꝺe ag͛e Sic̅ i̅ꝺ ·apłs ·ait Siue
40mꝺucatiſ ſiue bibitiſ ſiue aliꝙͥ agitiſ in gła ꝺei facite


7r ———————————————————————

4hec e̅ m̅ſura longituꝺiniſ xp̅i ſu̅ta
 in ꝯ̲ſtantinopolim ex aurea
 cruce ad ei quantitate̅ ·
7Sc̅a hec linea ſeꝺe
 cies ducta m̅
 ſura̅ mo̅t
10i̅ quacu̅̲
 ꝺie hoc
 ſignu̅
13fec͛iſ
 n̅ ſubi
 tanea moꝛte p̲
16ibiſ ſalu
 eriſ


7r ———————————————————————

 Uin̲ cogitaciones bonaᷤ ꝺebent ſc̅i ꝺei habere ·Cogitanꝺu̅ |-ꝺ-|e̅ ꝺe ꝺeo ut
19ꝺelecte̅t i̅ ip̅o ·Ꝺe paione ꝺͥ ut ꜱtinem passione̅ illo ·Ꝺe die iudicij
 uia raciones ſum redditi n̅ ſolum ꝺe operibuſ ſ; etiam ꝺe cogitatio̅ib
 uerbis ocioſis ·ꝺei̅fn̅o ut timeam penaſ et͛naſ ·ꝺe uita et͛na ut ꝺeſiꝺ͛
22amuſ coꝛonaſ et͛naſ ·Jn hiſcogitacio̅ib ctodit o̅ia uincit o̅e malum

 Septem s̅ graduſ ſap̅ie ·Jnt͛rogare humilit͛ Audire diligenter
 Creꝺere firmit͛ ·Op̲ari humilit͛ ·Sep̅are foꝛtit͛ ·Intelligere sapienter 
25Ꝺiligere arꝺent͛

 Tres s̅ que duc̅t homines adregnu̅ ꝺei ·Cogitatio ſc̅a ·Uerbu̅ bonum
25opuſ bonum perfectum

 Tres s̅ q̅ duc̅t ho̅ieᷤ adi̅fn͛u̅ ·Cogitacio maligna ·Uerbu̅ neq̲ᷓ ·Op puum

28Tibuſ moꝺiſ fit ꝺiabolica te̅ptatio ·Primo ſuɢeſtio̅e ·Poſtea ꝺelectatio̅es
 ꝺein̅ ſenſu

 Primo suɢeret ho̅i ut no̅ faciat feione̅
  iuuenis eſt ·Scđo dic̅ ·Alii peccauer̅ diu uixer̅ ·Tertio ꝺicit
31Ttu peccata magna eſt ·clem̅tia ði i̅dulgeat tͥ · ha̅c ſecitate̅ ſecu̅t młti


7v ———————————————————————
januari ·uguſt · ꝺecemb͛ ·iiii ·N· habe̅t ·xix l poſt IDUS ꝺies tʀigiɴta vnvᴍ ·arci Maiuſ ·Juli octob͛ ·vi· habent ·xvii· ꝁꝁ ·POST IꝹUS dies TRIGINTA vnvm ·febꝛuari ·vͦ· iiii· N· ħt ·xvi· l p iꝺ ꝺies xx·viii· ·Et si bisextus fuerit habet ꝺies ·xxix pͥł ·Juni ·Septe̅b͛ noue̅ber ··iiii· haƀt xviii· l ·Poſt iꝺus ꝺies TRIGIT ·
Sum̅um bonu̅ Magnu̅ bonu̅ Quoꝺꝺa̅ bonu̅ Creat n̅ cͤatuꝛ Creat n̅ moꝛit Creat moꝛituꝛ ovet n̅ movet ovet tp̲̅e n̅ loco ovet tp̲̅e loco Deus1 i̅a2 Coꝛp3


8r ———————————————————————

1Notandu̅ e̅ ꝯ̲plexio̅eᷤ ſigno uariant ſcd̅m qntitͤs elem̅to ·Scðm
 ptholomeu̅ sunt ·aries ·leo ·sagittari ·Orientales ·ſangͥnei ·calidi · humidi ·
 aerei ·Taur ·uͥgo ·capͥcoꝛ|-m-|n ·eridionaleᷤ ·colerici ·caliꝺi ſicci ·T͛rei ·canc͛ ·ſcoꝛpi ·
4piſes ·ſepte̅tͥonaleᷤ ·flegmatici ·frigiꝺi ·aqtici humiꝺi ·eꝺem s̅ ꝯ̲plexio̅eᷤ
 in ho̅ie ·i in micͦcoſmo · plagis m̅di maioꝛis ·viciitudinjs qꝫ; anni · etatem
 hominis i̅t͛iuſ i̅ ho̅ie · patet i̅ poto manuali i̅ medio ꝺigito duob ſeq̅ntib ·
7In pͥma iu̅cta medij h̅nt o̅ia ſangͥnea ·ſcil; arieᷤ ·leo ·ſagittari ·aer oꝛie̅ſ ·vér ·
  puericia · epar ·ibi eni̅ fit ſcđa digeſtio eſt ſedes amoꝛis ··Jn ſcđa iuncta
 ponunt o̅ia colerica ·Tavr ·uͥgo ·capricoꝛn ·Jgnis ·m͛iꝺies ·eſtaſ ·iuuentuſ ·fel·
10ibi eſt aetita uiſ · ſeꝺes ire ·Ꞇercia̅ iu̅ctam poiꝺent o̅ia melancolica ·Gemi
 ni ·libꝛa ·aquari ·Ꞇeʀa ·occiꝺenſ ·autu̅pn ·ſenect ·ſplen ·ibi eſt uiſ recentiua ·
 e̅ ſedeᷤ ris ·Quͬto loco ·i· in ſumitͦ medii ·locan o̅ia flegmatica ·canc͛ ·Scoꝛpiͦ ·piſ
13ces ·aq ·ſenivm ·ꝺecͤpit ·pulmo . e̅ iͥ expulſiua ſedes u͛bo ·Aries .c͛·̅nt
13oꝛientaleᷤ ·q ſignͨ intrat ſol i̅ eqͥnoctio u͛nali ·q̅n u͛git it͛ ſuu̅ ab ꜹſtro ad
 ſepte̅tͥone̅ ·per oꝛie̅te̅ i̅ u͛nali tp̅r ·Canc͛ alij ꝺ̅nr ſepte̅tͥonaleᷤ ·q il̅lꝺ ſignu̅ i̅tt ſol
 q̅n maxime accedit aꝺ aqͥlone̅ ·i· i̅ ſolſticio eſtiuale i̅ eſtiuo tp̲r ·Libra ·c͛· d̅nr
16occiꝺentaleᷤ q ilłꝺ ſignu̅ d̅r intre ſol i̅ eqͥnoct͛io autu̅pnali q̅n ꝺecuʀit aſepte̅tͥone
 ad ꜹſtru̅ p̲occiꝺente̅ i̅ tp̅r autu̅pnali ·Capͥcoꝛn c͛· d̅nr m͛idionales q ſignu̅ illuꝺ in
 trat ſol q̅n maxime accedit ſol aꝺ auſtru̅ ·i· in ſolſticio hiemali i̅ tp̅r hiemali ·

19 iſtos u͛s ꝺe notan ꝯ̲ plexio̅eᷤ ut facili inemoriam reducantur
 umiꝺ caliꝺuſ caliꝺuſ siccus sicc friɢiꝺus friɢiꝺus humidus monſtrantur aer igniᷤ t͛ra aq ;c͛ uͥ i̅fra
19notan

 Uer puer Eſtas iuueniᷤ
22Avtu̅pn ſeniᷤ hiiempſ ſeniu̅

 Prima sanguiſ secu̅ꝺa coleri
 tercia melanc̕ quarta flegma

25sͥ ſingvla iu̅gvnt

 Sang oꝛien ·co ·mer ·
 melanc oc fleg
28boꝛealis

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
 aqua flegma ſeptentrio
22hiemſ ſenium ꝺe cͤpituſ
 pulmo ibi eſt expulſiua uiſ ſedes uerbo

 T͛ra occiꝺenſ autu̅pn ſenͨt
 ſplen ibi e̅ uiſ recentiua
25 ſedeſ riſuſ

 Igni m͛idie eſtaſ iuve̅t
 fel i|-bar;-|ͥ e̅ aetiua uiſ
28ſedes ire

 Aer oꝛienſ ver
  puericia epar
31iͥ ·ɴ· fit ſcða ꝺigeſtio
  e̅ ſeꝺes amoꝛis
luna ᴍ͛curi Uenuſ ſatn iupit͛ ᴍarſ ſol canc͛ Ge̅ini taur ries ſcoꝛpiuſ libꝛa uirgo leo piſces aqri capͥcoꝛnuſ ſagiariuſ


8v ———————————————————————
Uall᷎ Joſaphat poꝛte uall̅ joſaphat habitacio wlgi iter te̅plum sc̅e marie te̅plu̅ d̅ni Jeruſalem te̅plu̅ ſalemonis clauſtra ſalomoniſ habitacio regis poꝛta aurea qm i̅gress iͨ ſr aſinam habitacio tn ꝺauiðſ poꝛte piſcium l ꝺauid ſepulcrum dn̅i ſeplcm aꝺe lapis ſciu loc caluarie golgotha poꝛte gͤgiſ l᷎ batice piſcine Uicuſ poꝛte ſtepʜani

Noter:
1The word is connected to numbers 1, 4 and 7 of the previous row.
2The word is connected to numbers 2, 5 and 8 of the previous row.
3The word is connected to numbers 3, 6 and 9 of the previous row.
4transcribed by quarter, starting in the upper left and moving clockwise.

AM 732 b 4to

AM 732 b 4to

Computational verses
introduction
|| 1v || Legimus in epistolis grecorum quod poſt paſſionem apostoloꝛum sanctus pacʜomiuſ abbas in egipto cum suis monachis in oꝛatione adomino oꝛauit ut oſtenderet eiſ quomodo paſcha celebrare deberent ·et misit dominus angelum ſuum et ſcripſit ad prefatum ſanctum pacominum ciclum decennouenalem in uno filaccerio hoc modo
Verses 1

1None aprilis norunt quinoſ u
2Oone kalende aſſim depromunt i
3Idus aprilis eciam ſexis vi
4None quartane namque dipondio ij
5Item undene ambiunt quinoſ v
6Quatuoꝛ idus capiunt ternos iii
7Terne kalende titulant ſeni vi
8Quatuoꝛ dene cubant in quadris iiij
9Septene idus ſeptem eligunt vij
10Sene kalende ſoꝛtiunt ternoſ iii
11Denoſ ſeptenos ꝺonant aſſmm i
12Pridieſ nonarum poꝛro quaternis iiii
13Nouene notantur namque ſeptenis vii
14Pridieᷤ idus panditur quinis v
15Apriliſ kalenꝺe unum exprimunt i
16Duoꝺene namque ducte quaternis iiii
17Speciem quintam ſperamus ꝺuobus ij
18Quaterne kalende quinque coniciunt v
19Quinꝺene conſtant tribus aꝺepte iij
explanation
| col. b | communes Et emboliſmaleſ ⟨a⟩nnoſ mutantur in kalenꝺaſ ſeptembꝛi
Verses 2

1communes None aprilis Norunt quinos 5
2communes Octone kalende Aſſim depromunt 1
3embolismales Iꝺus aprilis Etiam sexis 6
4communes None quartane Namque dipondio 2
5communes Item unꝺene Ambiunt quinos 5
6embolismales Quatuoꝛ idus Capiunt ternos 3
7communes Terne kalende Titulant ſenos 6
8embolismales Quatuoꝛ dene Cumbat inquadris 4
9communes Septene idus Septem eligunt 7
10communes Sene kalende Soꝛciuntur ternos 3
11embolismales Ꝺene ſeptene Ꝺonant aſſim 1
12communes Pridie nonarum Poꝛro quarterius 4
13communes Nouene notantur Namque ſeptenis 7
14embolismales Pridie idus Panditur quinis 5
15communes Kalendas apꝛilis Unum ex primit 1
16communes Duoꝺene namque Ꝺocte quatenis 4
17embolismales Sp⟨e⟩ciem quintam Speramus duobus 2
18communes Quaterne kalende Quinque coniciunt 5
19embolismales Quinꝺene conſtant tribus adepte 3
Hic uocantur paſcuales regulaꝛes et connummerari ꝺebentur concurrentes et iſti regulares ad terminalem diem in quo die ebdomade fuerit
Schematic representation of the winds in the form of a wheel
Inscription in the four corners outside the wheel
|| 2r || Euro uulturnus ſubſolanusque ſoꝺales Affricus atque nothus auſtro sunt collatoꝛes Circius at aquilo boꝛeam ſtipare feruntur Et zephirum choꝛus fauonius atque ſecuntur
Inscription in wheel, top quarter
ORIeNS Uulturnius Qui et calcias Subſolanus qui et afeliotes EURUS teᴍperatus
Inscription in wheel, right quarter
MeRIꝹIeS EURO auſter AuſteR qui et Nothus EURO Nothus caliꝺdus ·humiꝺus
Inscription in wheel, bottom quarter
OCCIꝹeNS affʀicus qui et libius Zephirus qui et nonius CʜoʀUS qui et argeſtes teᴍpeʀatus
Inscription in wheel, left quarter
Septentrio CIRCIUS qui et tʀacias Septeᴍtʀio aquilo qui et boreas frigidus ſiccus
Inscription in wheel, center
Dvo uenti sunt extra hós ubique terrarum ſpiritus magiſ quam uenti ·Aura ·et altanus Aura ·enim eſt leuis motus aeriſ in terra .Altanuſ in pelago .
Geography
On the Winds
ii ·xii· uenti mundi globum circum agunt flatibus ſuiſ quorum nomina ex propriiſ cauſiſ ſunt ſignata ·Nam ſubſolanus est uocatus ·eo quod solis oꝛtu naſcatur ·Eurus eo quod ueniat ab eoo id est oꝛienteſ est enim coniunctus ſubſolano ·Uulturnus eo quod alte tonat ꝺe quo lucretiuſ altitonanſ vvlturnus ·et auſter fulmine pollenſ Auſter ab haurienꝺo aquaſ uocatur ·unde et craum aerem facit et nebulam nutrit . ic grece nothuſ aellatur propterea quod interdum coꝛumpat aerem ·Nam peſtilenciam quae ex coꝛupto aere nascitur :auſter flanſ in regionem tranſmittit ·ſed ſicut auſter peſtilenciam gignit ·ita aquilo repellit . Euro auſter dictus ·quod ex una parte habeat eurum et ex alia parte auſtrum Auſtro affricus quoque coniunctur hinc et inde auſtro et affricus ·ipse et libo · nothus quod ſit ei uel ipsi hinc et inꝺe nothus ·Zephirus greco nomine aellatur {aellatur} eo quod floꝛeſ et germina uiuificentur eius flatu ·hinc latine fauoniusicitur eo quod foueat quae naſcantur · Auſtro enim pro uocantur flores et azephiro fiunt Affricus apropria regione uocatur ·Jn affrica enim inicium flanꝺi ſumit || 2v || Choꝛus est qui ab occiꝺente eſtiuo flat et uocatur choꝛus quod ipse uentorum circulum clauꝺat cum omni choꝛum facia ·ic autem dictus est caurus quem pleri que argeſten dicunt non ut inprvꝺenſ vvlgus areſten Septemtrio dictus est eo quod acirculo ·vii· ſtellaʀum consurgit que uertante ſe munꝺo reſupinato capite ferri uiꝺentur ·Circiusicituꝛ eoquod choꝛo ſit iunctus ·hinc hiſpani gallicum uocant ·eoquod aparte eius gallie flat Aquilo ꝺictus eoquod aquaſ ſtringat et nubeſ ꝺiipet geliꝺus uentus et ſiccuus iꝺem et boꝛeaſ qui flat ab hyper boꝛeis montibus inde enim oꝛigo eiusꝺem uenti est unde et frigiꝺus Natvra enim omnium ſeptemtrionalium uentoʀum frigiꝺa et ſicca est ·auſtralium hvmiꝺa et caliꝺa .Ex omnibus autem uentiſ ꝺuo carꝺineſ sunt ·Septentrio et auſter
capitulum
Sᴜnt terre ꝺeſvꝺanteᷤ ſulphur ut pene totus tractus campanie ubi est ueꜱuuius et gairus ontes quod indicat aquarum oꝺoꝛ calentium ·Jtem nouimus exaqua moto uentum creari ·Ee enim concauam terram ethnam conſtat ab ea parte qua eurus uel affricuſ flant habere ſpeluncaſ plenas ſulphuris etuſque ad mare ꝺe ductaᷤ ee ſpelunce recipientes fluctuſ inſeuentum creant ·qui agitatus ignem gignit ex sulꝼure ·unde est quod uidetur incendium oc autem uerum esse illa comprobat ratioqua et aliiſ flantibus uentris nichil ex ſe mittit et pro modo flantum eẏri uel affrici interdum fumum interdum fauillaᷤ non numquam nomen incenꝺia
item capitulum
Litteraſ greca inprimiſ thatmus agenoꝛiſ filiuſ afeniee uenienſ non nullas adtollat ·Poſt quam aliquantaſ alii aꝺ iecerunt que adnumeros facienꝺaſ · habitabiles habentur ·Earumque litterarum quibuſ ſcribi poteſt ſumma ad ·xxiiij· peruenit cetere caratteres adiuncte ut mille narum numerum perficere point
|| 3v ||
Marginalia
Nomina vij celorum Galfiel ·Ager ·Galphael ·Ꞇhotham ·Lotham ·Sehid ·Seꝛaphin ·vbi ꝺaviꝺ mundum habitat ec sunt alia nomina celorum leothus ·leothim ꝺaꝺ ꝺam lioth Aſphanus Jahim ·Jꝺ est fiꝛmamentum in quo fiunt luminaria 
Schematic representation of the planets in the form of a wheel
Inscription in the four corners outside the wheel
Jgnis ſubtilis acutus mobilis Aer subtilis obtusus mobilis terra est coꝛpulenta obtuſa immobilis Aqua coꝛpulenta obtuſa obilis
Center of the wheel
iste globuſ monrat quomodo planete sunt locate Ignis ariꝺus et ſiccus Aer humiꝺus et caliꝺus Aqua frigidafrigida et humiꝺa Terra frigiꝺa et ſicca perfingat ??? 5686400
Layers of the wheel, from the innermost going outwards
·AQUA FRIGIꝹA HUIꝹA ·AER UIDUS CALIꝹUS IGNIS ARIDUS CALIꝹUS LUNA prio celo collocata zoꝺiacu uiɢinti ſeptem ꝺiebus et octo ʜoꝛis peʀaɢit ·ERCURIUS SEcunꝺo celo collocatus zoꝺiacu trecentis triɢinta ɴoue ꝺiebus PERaGIT ·UENUS TERCIO CeLO COLLocata zoꝺiacu trecentis uaꝺꝛagiɴta octo ꝺiebus peʀaɢit ·SOL QUaRTO CELO COLLOcaTUS zodiacu trecentis sexaginta Quinque Ꝺiebus ET sex ʜoʀis peʀficit ·MARS QUINTO CELO COLLOCATUS zoꝺiacu ꝺuobus aɴɴis PERaGIT ·IUPITER SEXTO CELO COllOCATUS ZODIaCU ꝹUOꝹECI aNNIS PERaGIT ·SaTURNUS SePTIO celo collocatus ZOꝹIACU TRIGINTa aNNIS PERCURRIT
Dispensation formula
|| 4v || Jn nomine domini Ego preſbiter ·N· diſpenſo tecum preſbiter ·N· ꝺelegata michi poteſtate a dompno ·N· ꝺe legato iudice ·N· dioceſiſ aꝺ celebrationem miarum omniſque ſacerꝺotaliſ officij execucionem
Invective verses against Pope Lucius

1Luciuſ est piſciſ rex atque tirus aquarum
2A quo ꝺiſcoꝛꝺat luciuſ iſte parum
3orum ſi uitaſ nunc lanx equata leuaret
4Pluſ racioniſ habet qui racione caret
Collection of Latin verses

1 || 5r || Ut uer dat floꝛem ·floſ fructum fructus oꝺoꝛe
2Sic ſtudium moꝛem ·oſ ſenſum ſenſus honoꝛe

1Quanꝺo ꝺeo ſeruiſ ·utrumque genv ſibi id est illi flecte
2Aſt ʜomini ſolum ·reliquum teneaſ tibi recte

1Si tibi contingit ·te cum melioꝛe iacere
2 In qua parte tʜoꝛi ·ueliꝺ ipſe quieſcere quere

1enſam tibi cubitum ·numquam ſuſtentat eꝺenti
2Sed recte ſedeas ·tecum ſeruito seꝺenti

1Foꝛma genus moꝛes ·Sapientia reſ et ʜonores
2moꝛte cadunt ſubita ·ſola manent merita

1Uir bene ueſtituſ ·pro ueſtibus ille peritus
2Creditur a mille ·quamuiſ idiota ſit ille

1unc ʜomineᷤ decoꝛant ·quem ueſtimenta ꝺecoꝛant

1Qui loquitur peritus ·non erit ille peritus

1iles equum pupugit ·punxit calamita quaternu

1Sub ſpecie ueri ·noſ fallunt ſepe ſeueri

1Non ſatiſ eſt tutum ·mellitis creꝺere uerbis
2Ex hoc melle ſolet ·peſtiſ amara ſequi

1Reere ſolet homo ·nequam pro melle uenenu
2Pro fructu penam ·pro pietate ꝺolu

1Prima die uene ·moꝺeratio ſit tibi cene
2Leta ſecunda dies ·tertia tota quies

1Quid leuiuſ fumo flamen ·quid flamine uentus
2Quid uento mulier ·quid muliere nichil

1Cum ſiſ uir foꝛtis ·non ꝺeſ tua tempoꝛa scoꝛtiᷤ
2Scribitur in poꝛtiᷤ ·meretrix est ianua moꝛis
3Non meretrix munda ·nec coꝛnix fit alba fit unda
4Non placeo foꝛto ·ſinon aliquiꝺ ſibi poꝛto

1Virgo ſi rapitur ··nec ſponte ſua uiolatur
2Nullo ꝺe iure ·uirginitate caret

1Spernitur in bello ·uir in ermiſ et absque libello
2Clericuſ eſt mutus ·licet ingenio ſit acutus

1Omnipotens dominuſ ·ueniam non dimidiabit
2Aut nil aut totum te lacrimante dabit

1Pulcra fit inceſta ·mulier fit turpiſ honeſta

1Creꝺe mihi minuaſ et in omni tempoꝛe uonas
2Sanguine dum plenaſ ·noueris esse tuas

1Insene uel iuuene ſi uene ſanguine plene
2Omni menſe bene confert in ciſio cene
3Prima cibum coitum uetat altera tercia iure
| col. b |

1Serophe poꝛtelli feſti ratione nouelli
2Cuſpiꝺe culltelli perierunt ambo gemelli

1Caſtratum proprie gelidum natura facitque
2Uirtus ewnuchum genetalia ſecca ſpaꝺonem

1Ꝺiſcite quid ſit gloſ lignum uel femina uel floſ
2Gloſ gloiſ lignum uetus est ·ꝺe nocte ſerenum
3Floſ eſt gloſ glotiſ gloſ gloꝛiſ femina fratreſ

1Omniſ reuera meretrix est dicta cʜimera
2Parte leo prima ·medio capera anguiſ adima
3Eſt leo perfaſtus capra ſoꝛdibus idra per aſtuſ
4Non te de lectet ·medio capera eſt quod fecet
5Anguiſ ad ex tremum quia de uoꝛat omnia ꝺemum

1Adte care aue mitto
2audi nostrum carmen laudiſ
3factus eſto fratrum recte
4floꝛe ꝺecus ſenioꝛum
5presta ſumme pater caſtam
6plene fiꝺem auꝺoeno
7aminaui uttu numen
8iſto uiro prebuiſti

1aue maria
On Latin Grammar
|| 5v || omo diligit me homo regitur auerbo diligit ·Ex qua ui Ex ui persone quare Quia uerbum tercie persone est et regit nominatiuum caſum ſibi ſubponentem personam ·Piuſ esteus ·Ꝺeus regitur auerbo est ·Ex qua ui Ex ui copule Quare Quia uerbum ſubſtantiuum vel uocativum vel eorum uim habentia poteſtatem copulare ſimileſ caſuſ ante ſe et poſt · Caa magiſtri · agiſtri regitur a nomine caa ·Ex qua ui Ex ui poaſioniſ ·uare uia omne nomen ſignificat poessionem et regit genitivum caſum ſignificantem poessoꝛem ·Ꝺo tibi caam ·Tibi regitur auerbo ꝺo ·Ex qua ·ui Ex ui acquiſitioniſ ·Quare  Quia omnis datiuus casus ſignificat rem cui aliquid acquiritur ·et iꝺeo regitur a diccione per quam fit acquiſitio ·agister legit librum ·Librum regitur auerbo legit Ex qua ui Ex ui tranſicionis ·Quare Quia uerbum tramſitiuum eſt et regit accuſatiuum caſum in quem tranſit eius actus ·O petre ueni ·Petre regitur ab aduerbio uocandi ·o· Ex qua ui Ex ui uocationis ·Quare  Quia omniſ uocatiuus caſuſ ſignificat ſubſtanciam uocatam et ideo regitur a diccione per quam exercetur euocatio ·Vado ad eccleſiam Ecclesia regitur a prepoſicione ad ·Ex qua ui Ex ui seruiencie ·Quare  Quia natura prepoſicioniſ eſt seruire tali caſui ob liquo ·Bonus clericus te credere debet ·Te regitur a uerbo creꝺere ·Ex qua ui  Ex ui modi ·Quare Quia omnis infinitiuuſ moꝺus in perſonalis uerbi poteſt regere accuſatiuum caſum ante ſe ·ad reddendum ſibi ſubpoſitum ·Tradenꝺo grammaticam ·Grammatica regitur a tradendo · Ex qua ui Ex ui gerundiui ·Quare Quia omne ɢerundiuum · uerbum et omne participium et omne ſupinum ·regit eunꝺem caſum quem et ſuum uerbum
Latin verses II

1 Eſto conſoꝛſ caſte
2cura mente puruſ
3ſume tibi thoma
4tutum fiꝺe ſcutum
5uiue intuſ aue
6oꝛtuſ celi poꝛta
7inꝺe gregiſ grandiſ
8ɢauꝺe christi lauꝺe
dominical Cisiojanus

1 Circumcisio uincentius agatha ɢregor magnus ·iohannes barnabas ſuithunus ſilvester tenet a
2b ⟨datoctavas ſtephani cuthbertum philippum halluardus augustinum ꝺionysium leonardum eaꝺmundum christum natum
3ꝺat ·c· ioannem benedictum ambrosium martinum iacobum uincula asſumptio⟨nemdecollationem ſtephani
4octavas festi puerorum conversionem Pauli cathedram Petri inventionem crucis lucam festum omnium sanctorum ceciliam nicholaum translationem magni iohannem
5E ⟨dat⟩ uigilias epiphaniae purificationem Mariae petrum translationem thoꝛlaci inventionem ſtephani laurentium bartholomaeum exaltationem crucis ·
6ᴍatheum remissionem cunctorum peccatorum clementem andream thomam festum puerorum
7Ꝼ ⟨dat⟩ epiphaniam oavas epiphaniae fabianum et Stephanum athiam solemnitatem pauli egidium
8mariam natam oavas nativitatis Mariaedominicum⟩ mauritius michaelem missam reliquiarum thomam
9ɢ colit agnes auentanus iohannem ante poꝛtam latinam iohannem baptistam sanctores in selio quiescentes diuiſionem apostolorum mariam magdalenam olauum
10tranſ figurationem domini ieronymum unꝺecim milia virginum ſimon coronationem mariae katerinam thoꝛlacum dunstanum mennen
Vocabulary

1 Claua ferit ·clauiſ aperit ·clauuſ duo iungit
Colophons
Qui me furtiue capiet ſit ſemper ei us ⟨???⟩ Qui me furatur aꝺ tartara crine trahatur
Vocabulary
Ante phalaſ ·phalerata phalangſ ·fregere phalangaſ
|| 6v ||
Signa XV dierum
Jeronimus in annalibus ebꝛeorum inuenit ſigna ·xv· ꝺierum Set utrum continui ſint futuri an inter polati non ex pressit ·Pʀima ꝺie eriget ſemare ·xl· cubitis ſuper altitudines moncium ſtans in loco ſuo quasi murum Secunꝺo tamem ꝺeſcenꝺit ut non possit uiꝺeri Tertio ꝺie marine belue aarentes ſuper mare ꝺabunt rugitus uſque aꝺ celum .Quarto ꝺie ardebit mare et aquam ·Quinto herbe et arboꝛes sanguineum roꝛem ꝺabunt Sexto ruent edificia Septimo petre aꝺ in uicem colliduntur .VIIIvo· fiet generalis terremotus ·ixo equaliter terra ·xmo· exibunt ʜomines ꝺe cauernis ·Ximo· surgent ossamoꝛtuoꝛum et ſtabunt ſupra ſepulcra ·Xii· cadunt ſtelle ·Xiii· moꝛientes uiuentes ut cum moꝛtuis resurgant Xiiiimo· ardebit celum et terram ·Xvmo· fiet nouum celum et noua terra et reſurgent omneſ et aꝺꝺiꝺit ihesus ſicut fulgur ·exiet aboꝛiente et patet in occiꝺentem ſic erit filiuſ ʜominis ab aꝺ uenturus ſub ituruſ vel coꝛuſtuſ et tunc aarebit in aere ſupꝛa locum ubi aſcenꝺit et apud eum erunt inſtrumenta moꝛtiſ ſue ·quasi uexilla triumpʜi · Crucſ claui lancea et in carne uiꝺebuntur ciccatrices ut uiꝺeant imperii inquem pupugerunt ·in ualle ioſapʜat iuꝺicabitur omnis ʜomo angelis omnibus congꝛegantibus eos .
Extracts from Rationale diuinorum officiorum
interpretation of the Hebrew letters
ꝺe rationale Notandum est quod aleph interpretatur doctrina ·beth ꝺomus ·Gimel plenituꝺo · ꝺeleth tabularum ſeu ſcripturarum ·haec ſiquiꝺem est prima connexio litterarum ipsarum ubiicitur quod ꝺoctrina ecclesie quae est ꝺomus ꝺei est in plenituꝺine ſcripturarum · he iſta ·Vau ·et Zaẏ · ·heth uita ·hoc est ſancta connexio ubi ꝺicitur ·quod iſta et haec ꝺoctrina quam preꝺicimus est uita qua uiuimus ⫽Teth bonum ioth principium ·haec eſt tercia connexio ·ubiicituꝛ quod bonum est principium ·per ſcripturaſ quasi per ſeculum ſaltim in enigmate agnoſcere ꝺominum ⫽Caph manuſ lameth coꝛ ·vel ꝺiſciplina ·haec est quarta connexio ·ubiicituꝛ ·quod in utero coꝛꝺiſ ꝺiſciplina ex igitur quia nichil facere poumuſ niſi que facienꝺa erunt agnouerimu en ex ipsiſ ·nun ·ſempiternum ·ſameth ·aꝺiutoꝛium ·haec eſt quinta connexio ubiicituꝛ quod ex ipsiſ ſcripturiſ eſt nobis ſempiternum auxilium ⫽Aẏm odeus phe errauit .ſadech iuſticia vel conſolatio ⁄haec eſt ſexta connexio ·ubiicituꝛ quod ſepe ꝺicta ſcriptura eſt oculuſ errantibus et conſolatio ⫽Coph ·aſpice · reſ capit ·ſẏn ſuper uulnus ·thau ſignum vel conſummatio ·⫽haec eſt ·viima· connexio ubi ·etiam in numero fit miſticus intellectus ·ubiicituꝛ ·aſpice in ſcriptura contineri capuꝺ nostrum a quo habemuſ meꝺelam ſuper uulnera et con ſequamur conſummacionem id est uitam eternam ·⫽Sic ergo ſaluatoꝛi ex equie celebrantur ut in moꝺico apice ab alioꝛum ꝺefunctoꝛum ex equiiſ ꝺiſtare uiꝺeantur
the canonical hours
item ꝺe eoꝺem libro Canonice hoꝛe in ipsiſ hoꝛiſ ꝺiei ꝺicenꝺe sunt ·nec obſtat illuꝺ pſalmiſte Beneꝺicam ·ꝺominum in omni tempore · nec illuꝺ apostoli ·Sine intermiione oꝛate ·quoniam beneꝺicere ꝺominum in omni tempore ·est illum ſemper ꝺigna conuerſacione lauꝺare Sine intermiione oꝛate est omnia inei lauꝺe agere Sicut iꝺem ·apostolus ·ait Siue mꝺucatiſ ſiue bibitiſ ſiue aliquid agitiſ in gloria ꝺei facite
Maze
|| 7r || hec est menſura longituꝺiniſ ⟨corporischristi ſumta in conſtantinopolim ex aurea cruce ad eius quantitatem · Sancta hec linea ſeꝺecies ducta menſuram christi monrat in quacumque ꝺie hoc ſignum feceriſ non ſubitanea moꝛte peribiſ et ſaluus eriſ
|| 7r ||
Q⟩Uinque cogitaciones bonaᷤ ꝺebent ſancti ꝺei habere ·Cogitanꝺum est ꝺe ꝺeo ut ꝺelectentur in ipso ·Ꝺe paione ꝺei ut ꜱustinemus passionem proillo ·Ꝺe die iudicij uia raciones ſumus reddituri non ſolum ꝺe operibuſ ſed etiam ꝺe cogitationibus etuerbis ocioſis ·ꝺeinferno ut timeamus penaſ eternaſ ·ꝺe uita eterna ut ꝺeſiꝺeramuſ coꝛonaſ eternaſ ·Jn hiſcogitacionibus custoditur omnia et uincitur omne malum Septem sunt graduſ ſapientie ·Jnterrogare humiliter Audire diligenter Creꝺere firmiter ·Operari humiliter ·Sparare foꝛtiter ·Intelligere sapienter  Ꝺiligere arꝺenter Tres sunt que ducunt homines adregnum ꝺei ·Cogitatio ſancta ·Uerbum bonum opuſ bonum perfectum Tres sunt quae ducunt homineᷤ adinfernum ·Cogitacio maligna ·Uerbum nequam ·Opus paruum Tribuſ moꝺiſ fit ꝺiabolica temptatio ·Primo ſuggeſtione ·Poſtea ꝺelectationes ꝺeinde conſenſu Primo suggeret homini ut non faciat confessionem quia iuuenis eſt ·Secundo dicit ·Alii peccauerunt et diu uixerunt ·Tertio ꝺicit tua peccata magna eſt ·clementia ꝺei indulgeat tibi ·Per hanc ſecuritatem ſecuntur multi
|| 7v ||
Moon diagram
upper left wheel inside to outside
januarius ·uguſtus ·et ꝺecember ·iiii Nonas habent ·xix kalendas poſt IDUS et ꝺies tʀigiɴta vnvᴍ ·
upper right wheel inside to outside
arcius Maiuſ ·Julius et october ·vi· Nonas habent ·xvii· kalendas ·POST IꝹUS et dies TRIGINTA vnvm ·
lower right wheel
febꝛuarius vero iiii· Nonas habet ·xvi· kalendas post iꝺus et ꝺies xx·viii· ·Et si bisextus fuerit habet ꝺies ·xxix
lower left wheel
prilis ·Junius ·September et nouember ··iiii· Nonas habunt xviii· kalendas ·Poſt iꝺus et ꝺies TRIGIT ·
Addition below moon diagram

1Summum bonum
2Magnum bonum
3Quoꝺꝺam bonum
4Creat et non creatuꝛ
5Creatur et non moꝛitur
6Creatur et moꝛituꝛ
7ovet et non movetur
8ovet tempore et non loco
9ovet tempore et loco

1Deus1
2nima2
3Coꝛpus3
On the star signs, characters and their associations
Introductory text
|| 8r || Notandum est quod complexiones ſignorum uariantur ſecundum quantitates elementoʀum ·Secunum ptholomeum sunt ·aries ·leo ·sagittarius ·Orientales ·ſanguinei ·calidi ·et humidi · aerei ·Taurus ·uirgo ·capricoꝛnus ·eridionales ·colerici ·caliꝺi etslash; ſicci ·Terrei ·cancer ·ſcoꝛpius · piſes ·ſeptentrionales ·flegmatici ·frigiꝺi ·aquatici et humiꝺi ·⟨??⟩eꝺem sunt conplexiones in homine id est in microcoſmo ·et plagis mundi maioꝛis ·viciitudinjs quod anni ·et etatem hominis et interiuſ in homine ·quod patet in conpoto manuali in medio ꝺigito et duobus ſequentibus · In prima iunctura medij habentur omnia ſanguinea ·ſcilicet aries ·leo ·ſagittarius ·aer et oꝛienſ ·vér · et puericia ·et epar ·ibi enim fit ſecunda digeſtio et eſt ſedes amoꝛis ··Jn ſecunda iunctura ponuntur omnia colerica ·Tavrus ·uirgo ·capricoꝛnus ·Jgnis ·meriꝺies ·eſtaſ ·iuuentuſ ·felicis ibi eſt aetita uiſ ·et ſeꝺes ire ·Ꞇerciam iuncturam poiꝺent omnia melancolica ·Gemini ·libꝛa ·aquarius ·Ꞇerra ·occiꝺenſ ·autumpnus ·ſenectus ·ſplen ·ibi eſt uiſ recentiua ·et est ſedes risus ·Quarto loco id est in ſumito medii ·locantur omnia flegmatica ·cancer ·Scoꝛpio ·piſces ·aqua ·ſenivm ·ꝺecrepitus ·pulmo .et est ibi expulſiua et ſedes uerboꝛum ·Aries etceteraicunt oꝛientales ·qquod ſignum intrat ſol in equinoctio uernali ·quando uergit iter ſuum ab ꜹſtro ad ſeptentrionem ·per oꝛientem in uernali tempore ·Cancer et alij ꝺicuntur ſeptentrionales ·quia illuꝺ ſignum intrat ſol quando maxime accedit aꝺ aquilonem id est in ſolſticio eſtiuale in eſtiuo tempore ·Libra et cetera dicuntur occiꝺentales quia illuꝺ ſignum dicitur intrare ſol in equinocterio autumpnali quando ꝺecurrit aſeptentrione ad ꜹſtrum perocciꝺentem in tempore autumpnali ·Capricoꝛnus et cetera dicuntur meridionales qiua ſignum illuꝺ intrat ſol quando maxime accedit ſol aꝺ auſtrum id est in ſolſticio hiemali in tempore hiemali ·
Mnemonic verses
Per iſtos uersus ꝺe notantur con plexiones ut facilius inemoriam reducantur umiꝺus caliꝺuſ caliꝺuſ siccus siccus friɢiꝺus friɢiꝺus humidus monſtrantur aer ignis terra aqua ;et cetera ubi infra notantur uer puer Eſtas iuuenis Avtumpnus ſenis hiiempſ ſenium Prima sanguiſ secunꝺa coleri tercia melancolia quarta flegma sic ſingvla iungvnt Sang⟨uis⟩ oꝛien⟨s⟩ ·co ·mer⟨idies⟩ · melanc et fleg boꝛealis
Mnemonic verses 2
| col. b | aqua flegma ſeptentrio hiemſ ſenium ꝺe crepituſ pulmo et ibi eſt expulſiua uiſ et ſedes uerboꝛum Terra occiꝺenſ autumpnus ſenectus ſplen ibi est uiſ recentiua et ſedeſ riſuſ Ignis meridies eſtaſ iuventus fel ibi est aetiua uiſ et ſedes ire Aer et oꝛienſ ver et puericia et epar ibi enim fit ſecunꝺa ꝺigeſtio et est ſeꝺes amoꝛis
Inscriptions inside drawn hand
thumb
luna ᴍercurius Uenuſ
index finger
ſaturnus iupiter ᴍarſ ſol
middle finger
cancer Gemini taurus ries
ring finger
ſcoꝛpiuſ libꝛa uirgo leo
little finger
piſces aquarius capricoꝛnuſ ſagittariuſ
Map of Jerusalem4
|| 8v || Uallis Joſaphat poꝛte uallis joſaphat habitacio wlgi iter templum sancte marie templum domini Jeruſalem templum ſalemonis clauſtra ſalomoniſ habitacio regis ??? poꝛta aurea quam ingressus illic ſuper aſinam habitacio ??? turn ꝺauiðſ poꝛte piſcium uel ꝺauid ſepulcrum domini ſepulcrum aꝺe lapis ſciu locus caluarie golgotha poꝛte gregiſ uel probatice piſcine Uicuſ poꝛte ſtepʜani

Noter:
1The word is connected to numbers 1, 4 and 7 of the previous row.
2The word is connected to numbers 2, 5 and 8 of the previous row.
3The word is connected to numbers 3, 6 and 9 of the previous row.
4transcribed by quarter, starting in the upper left and moving clockwise.

AM 732 b 4to

AM 732 b 4to

Computational verses
introduction
Legimus in epistolis graecorum quod post passionem apostolorum sanctus Pachomius abbas in egypto cum suis monachis in oratione ad domino orauit ut ostenderet eis quomodo pascha celebrare deberent ,et missit dominus angelum suum et scripsit ad praefatum sanctum Pachominum cyclum decennouenalem in uno filacterio hoc modo
Verses 1

1Nonae aprilis norunt quinos u
2Octonae kalendae assim depromunt i
3Idus aprilis etiam sexis ui
4Nonae quartanae namque dipondio ii
5Item undenae ambiunt quinos u
6Quattuor idus capiunt ternos iii
7Ternae kalendae titulant seni ui
8Quattuor denae cubant in quadris iu
9Septenae idus septem eligunt uii
10Senae kalendae sortiunt ternos iii
11Denos septenos donant assim i
12Pridies nonarum porro quaternis iu
13Nouenae notantur namque septenis uiii
14Pridies idus panditur quinis u
15Aprilis kalendae unum exprimunt i
16Duodenae namque ductae quaternis iu
17Speciem quintam speramus duobus ii
18Quaternae kalendae quinque coniciunt u
19Quindenae constant tribus adeptae iii
explanation
Communes et embolismales annos mutantur in kalendas septembri
Verses 2

1communes :Nonae aprilis norunt quinos 5
2communes :Octonae kalendae assim depromunt 1
3embolismales :Idus aprilis etiam sexis 6
4communes :Nonae quartanae namque dipondio 2
5communes :Item undenae ambiunt quinos 5
6embolismales :Quattuor idus capiunt ternos 3
7communes :Ternae kalendae titulant senos 6
8embolismales :Quattuor denae cumbat in quadris 4
9communes :Septenae idus septem eligunt 7
10communes :Senae kalendae sortiuntur ternos 3
11embolismales :Denae septenae donant assim 1
12communes :Pridie nonarum porro quarterius 4
13communes :Nouenae notantur namque septenis 7
14embolismales :Pridie idus panditur quinis 5
15communes :Kalendas aprilis unum exprimit 1
16communes :Duodenae namque doctae quatenis 4
17embolismales :Speciem quintam speramus duobus 2
18communes :Quaternae kalendae quinque coniciunt 5
19embolismales :Quindenae constant tribus adeptae 3
Hic uocantur pascuales regulares et connumerari debentur concurrentes et isti regulares ad terminalem diem in quo die ebdomadae fuerit
Schematic representation of the winds in the form of a wheel
Inscription in the four corners outside the wheel
Euro uulturnus subsolanusque sodales Africus atque Nothus austro sunt collatores Circius at aquilo boream sipare feruntur Et Zephirum chorus fauonius atque secuntur
Inscription in wheel, top quarter
Oriens Uulturnius qui et calcias Subsolanus qui et afeliotes Eurus temperatus
Inscription in wheel, right quarter
Meridies euro auster Auster qui et Nothus Euro Nothus calidus humidus
Inscription in wheel, bottom quarter
Occidens Africus qui et Lybius Zephirus qui et Nonius Chorus qui et Argestes
Inscription in wheel, left quarter
Circius qui et Thracias Septentrio Aquilo qui et boreas frigidus siccus
Inscription in wheel, center
Duo uenti sunt extra hos ubique terrarum spiritus magis quam uenti aura et altanus Aura enim est leuis motus aeris in terra Altanus in pelago
Geography
On the Winds
Hii xii uenti mundi globum circumagunt flatibus suis quorum nomina ex propriis causis sunt signata .Nam subsolanus est uocatus eo quod solis ortu nascatur .Eurus eo quod ueniat ab eoo id est orientes est enim coniunctus subsolano .Uulturnus eo quod altae tonat de quo Lucretius altitonans Uulturnus ,et auster fulmine pollens .Auster ab hauriendo aquas uocatur ,unde et crassum aerem facit et nebulam nutrit . Hic graece Nothus appellatur propterea quod interdum corrumpat aerem .Nam pestilentiam quae ex corrupto aere nascitur :auster flans in regionem transmittit ,sed sicut auster pestilentiam gignit ,ita aquilo repellit . Euro auster dictus ,quod ex una parte habeat eurum et ex alia parte austrum Austro africus quoque coniunctur hinc et inde austro et africus ,ipse et libo . Nothus quod sit ei uel ipsi hinc et inde Nothus .Zephirus graeco nomine appellatur eoquod flores et germina uiuificentur eius flatu ,hinc latine fauonius dicitur eo quod foueat quae nascantur . Austro enim prouocantur flores et a zephiro fiunt Africus a propria regione uocatur .In africa enim initium flandi sumit Chorus est qui ab occidente aestiuo flat et uocatur chorus quod ipse uentorum circulum claudat cum omni chorum facia .Hic autem dictus est caurus quem plerique argesten dicunt non ut imprudens uulgus aggresten .Septentrio dictus est eo quod a circulo uii stellarum consurgit quae uertante se mundo resupinato capite ferri uidentur .Circius dicitur eoquod choro sit iunctus .hinc hispani gallicum uocant .Eoquod aparte eius Galliae flat .Aquilo dictus eoquod aquas stringat et nubes dissipet gelidus uentus et siccus idem et boreas qui flat ab hyperboreis montibus inde enim origo eiusdem uenti est unde et frigidus .Natura enim omnium septentrionalium uentorum frigida et sicca est .Austrialium humida et calida .Ex omnibus autem uentis duo cardines sunt .Septentrio et auster .
capitulum
Sunt terrae desudantes sulphur ut pene totus tractus campaniae ubi est Uesuuius et Gairus montes quod indicat aquarum odor calentium .Item nouimus ex aqua moto uentum creari .Esse enim concauam terram ethnam constat ab ea parte qua Eurus uel Africus flant habere speluncas plenas sulphuris et usque ad mare deductas Hae speluncae recipientes fluctus in seuentum creant ,qui agitatus ignem gignit ex sulphure .Unde est quod uidetur incendium . Hoc autem uerum esse illa comprobat ratio qua et aliis flantibus uentris nihil ex se mittit et pro modo flantum aeri uel Africi interdum fumum interdum fauillas non numquam nomen incendia .
item capitulum
Litteras graecas imprimis Thatmus Agenoris filius a Phoenie ueniens adtollat .Postquam aliquantas alii adiecerunt quae ad numeros faciendas habitabiles habentur .Earumque litterarum quibus scribi potest summa ad xxiu peruenit ceterae carateres adiunctae ut millenarum numerum perficere possint .
Marginalia
Nomina uii coelorum Galfiel ,Ager ,Galphael ,Thotam ,Lotham ,Sehid ,Seraphin ,ubi Dauid mundum habitat Haec sunt alia nomina coelorum Eleothus ,Eleothim Edad Edam Elioth Asphanus Jahim .Id est firmamentum in quo fiunt luminaria .
Schematic representation of the planets in the form of a wheel
Inscription in the four corners outside the wheel
Ignis subtilis acutus mobilis .Aer subtilis obtusus mobilis .terra est corpulenta obtusa immobilis .Aqua corpulenta obtusa mobilis
Center of the wheel
Iste glbus monstrat quomodo planetae sunt locatae Ignis aridus et siccus .Aer humidus et calidus .Aqua frigida et humida .Terra frigida et sicca .perfingat ??? 5686400 .
Layers of the wheel, from the innermost going outwards
Aqua frigida humida .Aer humidus calidus .Ignis aridus calidus .Luna primo coelo collocata zodiacum uiginti septem diebus et octo horis peragit .Mercurius secundo coelo collocatus zodiacum trecentis triginta nouem diebus peragit .Uenus tertio coelo collocata zodiacum trecentis quadraginta octo diebus peragit .Sol quarto coelo collocatus zodiacum trecentis sexaginta quinque diebus et sex horis perficit .Mars quinto coelo collocatus zodiacum duobus annis peragit .Iupiter sexto coelo collocatus zodiacum duodecim annis peragit .Saturnus septimo coelo collocatus zodiacum triginta annis percurrit .
Dispensation formula
In nomine domini Ego presbyter N dispenso tecum presbyter N delegata mihi potestate a domno N delegato iudice N diocesis ad celebrationem missarum omnisque sacerdotalis officii executionem .
Invective verses against Pope Lucius

1Lucius est piscis rex atque tyrannus aquarum
2A quo discordat Lucius iste parum
3Horum si uitas nunc lanx equata leuaret
4Plus rationis habet qui ratione caret .
Collection of Latin verses

1 Ut uer dat florem flos fructum fructus odorem
2Sic studium morem mos sensum sensus honorem .

1Quando deo seruis utrumque genu sibi flectae ,
2Ast homini solum reliquum teneas tibi recte .

1Si tibi contingit te cum meliore iacere
2 In qua parte thori uelit ipse quiescere quere .

1Mensam tibi cubitum numquam sustentat edenti ,
2Sed recte sedeas tecum seruito sedenti .

1Forma genus mores sapientia res et honores
2Morte cadunt subita sola manent merita .

1Uir bene uestitus pro uestibus ille peritus
2Creditur a mille quamuis idiota sit ille .

1Hunc homines decorant quem uestimenta decorant .

1Qui loquitur peritus non erit ille peritus .

1Miles equum pungit ,punxit calamita quaternum .

1Sub specie ueri nos fallunt saepe seueri .

1Non satis est tutum mellitis credere uerbis
2Ex hoc melle solet pestis amara sequi .

1Reddere solet homo nequam pro melle uenenum
2Pro fructu poenam ,pro pietate dolum .

1Prima die uenae moderatio sit tibi cenae ,
2Laeta secunda dies tertia tota quies .

1Quid leuius fumo ?flamen .Quid flamine ?uentus
2Quid uento ?mulier .Quid muliere ?nichil .

1Cum sis uir fortis non des tua tempora scortis ,
2Scribitur in portis meretrix est ianua mortis .
3Non meretrix munda nec cornix fit alba fit munda .
4Non placeo forto si non aliquid sibi porto .

1uirgo si rapitur ·nec sponte sua uiolatur
2Nullo de iure uirginitate caret .

1Spernitur in bello uir inermis et absque libello ;
2Clericus est mutus licet ingenio sit acutus .

1Omnipotens dominus ueniam non dimidiabit ,
2Aut nil aut totum te lacrimante dabit .

1Pulchra fit incesta mulier fit turpis honesta .

1Crede mihi minuas et in omni tempore uonas .
2Sanguine dum plenas noueris esse tuas .

1Insenae uel iuuenae si uenae sanguine plenae
2Omni mense bene confert incisio cenae .
3Prima cibum coitum uetat altera tertia iurem .

1Serophe portelli festi ratione nouelli
2Cuspide cultelli perierunt ambo gemelli .

1Castratum proprie gelidum natura facitque ,
2Uirtus eunuchum genitalia secca spadonem .

1Discite quid sit glos : lignum uel femina uel flos .
2Glos glossis lignum uetus est de nocte serenum ,
3Flos est glos glotis , glos gloris femina fratris .

1Omnis reuera meretrix est dicta chimera .
2Parte leo prima medio capra anguis ad ima .
3Est leo perfastus capra sordibus hydra per astus .
4Non te delectet medio capra est quod fecet .
5Anguis ad extremum quia deuorat omnia demum .

1Ad te care aue mitto
2audi nostrum carmen laudis
3factus esto fratrum recte
4flore decus seniorum ,
5presta summe pater castam
6plene fidem Audoeno
7aminaui ,ut tu numen
8isto uiro praebuisti .

1Aue Maria .
On Latin Grammar
Homo diligit me :Homo regitur a uerbo diligit .Ex qua ui ?Ex ui personae Qua re ?Quia uerbum tertiae personae est et regit nominatiuum casum sibi supponentem personam .Pius est deus :Deus regitur a uerbo est .Ex qua ui ?Ex ui copulae . Qua re ?Quia uerbum substantiuum uel uocatiuum uel eorum uim habentia potestatem copulare similes casus ante se et post . Cappa magistri : Magistri regitur a nomine cappa .Ex qua ui ?Ex ui possessionis .Qua re ?Quia omne nomen significat possessionem et regit genitiuum casum significantem possessorem .Do tibi cappam :Tibi regitur a uerbo do .Ex qua ui ?Ex ui acquisitionis .Qua re ? Quia omnis datiuus casus significat rem cui aliquid acquiritur et ideo regitur a dictione per quam fit acquisitio .Magister legit librum :Librum regitur a uerbo legit . Ex qua ui ?Ex ui transitionis .Qua re ?Quia uerbum transitium est et regit accusatiuum casum in quem transit eius actus .O Petre ueni :Petre regitur ab aduerbio uocandi o .Ex qua ui ?Ex ui uocationis .Qua re ? Quia omnis uocatiuus casus significat substantiam uocatam et edeo regitur a dictione per quam exercetur euocatio .Uado ad ecclesiam : Ecclesia regitur a praepositione ad .Ex qua ui ?Ex ui seruientiae .Qua re ? Quia natura praepositionis est seruire tali casui obliquo .Bonus clericus te credere debet :Te regitur a uerbo credere .Ex qua ui ? Ex ui modi .Quare ?Quia omnis infinitiuus modus impersonalis uerbi potest regere accusatuum casum ante se ad reddendum sibi suppositum .Tradendo grammaticam :Grammatica regitur a tradendo . Ex qua ui ?Ex ui gerundiui .Qua re ?Quia omne gerundiuum uerbum et omne participium et omne supinum regit eundem casum quem et suum uerbum .
Latin verses II

1 Esto consors caste
2cura mente purus
3summae tibi Thoma
4Tutum fide scutum
5uiue intus aue
6ortus coeli porta
7Inde gregis grandis
8gaude Christi laude
dominical Cisiojanus

1 Circumcisio Uincentius Agatha Gregor Magnus Iohannes Barnabas Suithunus Silvester tenet A
2B ⟨dat⟩ Octauas Stephani Cuthbertum Philippum Haluardum Augustinum Dionysium Leonardum Eadmundum Christum natum
3Dat C Iohannem Benedictum Ambrosium Martinum Iacobum uincula assumptionem decollationem Stephani
4D octauas festi puerorum conuersionem Pauli cathedram Petri inuentionem crucis Lucam festum omnium sanctorum Caeciliam Nicholaum translationem Magni Iohannem
5E ⟨dat⟩ uigilias epiphaniae purificationem Mariae Petrum translationem Thorlaci inuentionem Stephani Laurentium Bartholomaeum exaltationem crucis
6Matthaeum remissionem cunctorum peccatorum Clementem Andream Thomam festum puerorum
7F ⟨dat⟩ epiphaniam octauas epiphaniae Fabianum et Stephanum Matthiam solemnitatem Pauli Aegidium
8Mariam natam octauas natiuitatis Mariae Dominicum Mauritium Michaelem Missam reliquiarum Thomam
9G colit Agnes Auentanus Iohannem ante portam latinam Iohannem baptistam sanctores in Selio quiescentes diuisionem apostolorum Mariam Magdalenam Olauum
10Transfigurationem domini Hieronymum undecim milia uirginum Simon coronationem Mariae Catharinam Thorlacum Dunstanum Mennen
Vocabulary

1 Claua ferit ,clauis aperit ,clauus duo iungit
Colophons
Qui me furtiue capiet sit semper ei us ??? Qui me furatur ad tartara crine trahatur
Vocabulary
Ante phalas phalerata phalanx fregere phalangas
Signa XV dierum
Hieronymus in annalibus hebraeorum inuenit signa xu dierum Set utrum continui sint futuri an interpolari non expressit .Prima die eriget se mare xl cubitis super altitudines montium stans in loco suo quasi murum . Secundo tamen descendit ut non possit uideri .Tertio die marinae beluae apparentes super mare dabunt rugitus usque ad coelum .Quarto die ardebit mare et aquam .Quinto herbae et arbores sanguineum rorem dabunt . Sexto ruent edificia .Septimo petrae ad inuicem colliduntur .Octauo fiet generalis terraemotus .Nono equaliter terra .Decimo exibunt homines de cauernis .Undecimo surgent ossa mortuorum et stabunt supra sepulchra .Duodecimo cadunt stellae .Tertio decimo morientes uiuentes ut cum mortuis resurgeant . Quarto decimo ardebit coelum et terram .Quinto decimo fiet nouum coelum et noua terra et resurgent omnes et addidit Ihesus sicut fulgur exiet ab oriente et patet in occidentem sic erit filius hominis ab aduenturus subiturus uel corrustus et tunc apparebit in aere supra locum ubi ascendit et apud eum erunt instrumenta mortis suae ,quasi uexilla triumphi . Crux claui lancea et in carne uidebuntur ciccatrices ut uideant imperii in quem pupugerunt .In ualle Iosaphat iudicabitur omnis homo angelis omnibus congregantibus eos .
Extracts from Rationale diuinorum officiorum
interpretation of the Hebrew letters
De rationale . Notandum est quod aleph interpretatur doctrina ,beth domus ,gimel plenitudo , deleth tabularum seu scripturarum .Haec siquidem est prima connectio litterarum ipsarum , ubi dicitur quod doctrina ecclesiae quae est domus dei est in plenitudine scripturarum . Hae ista :Uau et zay . heth uita .Hoc est sancta connectio ubi dicitur quod ista et haec doctrina quam praedicimus est uita qua uiuimus .Teth bonum ioth principium .Haec est tertia connectio ,ubi dicitur quod bonum est principium per scripturas quasi per speculum saltim in enigmate agnoscere dominum .Caph manus lameth cor uel disciplina .Haec est quarta connectio ,ubi dicitur quod in utero cordis disciplina exigitur quia nihil facere possumus nisi quae facienda erunt agnouerimus Men ex ipsis ,nun sempiternum ,sameth adiutorium .Haec est quinta connectio , ubi dicitur quod ex ipsis scripturis est nobis sempiternum auxilium .Aym o deus phe errauit ,sadech iusticia uel consolatio .Haec est sexta connectio ,ubi dicitur quod saepe dicta scriptura est oculus errantibus et consolatio .Coph aspice , res capit ,syn super uulnus ,thau signum uel consummatio .Haec est septima connectio ubi etiam in numero fit mysticus intellectus ,ubi dicitur aspice in scriptura contineri caput nostrum a quo habemus medelam super uulnera et consequamur consummationem id est uitam aeternam .Sic ergo saluatoris exsequiae celebrantur ut in modico apice ab aliorum defectorum exsequiis distare uideantur
the canonical hours
item de eodem libro Canonicae horae in ipsis horis diei dicendae sunt ,nec obstat illud psalmistae Benedicam dominum in omni tempore , nec illud apostoli :Sine intermissione orate .Quoniam benedicere dominum in omni tempore est illum semper digna conuersatione laudare Sine intermissione orate est omnia in dei laude agere sicut idem apostolus ait Siue manducatis siue bibitis siue aliquid agitis in gloria dei facite .
Maze
Haec est mensura longitudinis corporis Christi sumpta in Constantinopolim ex aurea cruce ad eius quantitatem Sancta haec linea sedecies ducta mensuram Christi monstrat in quacumque die hoc signum feceris non subitanea morte peribis et salus eris .
Quinque cogitationes bonas debent sancti dei habere .Cogitandum est de deo ut delectentur in ipso .De passione dei ut sustinemus passione, pro illo .De die iudicii Quia rationes sumus reddituri non solum de operibus sed etiam de cogitationibus et otiosis .de inferno ut timeamus poenas aeternas .De uita aeterna ut desideramus coronas aeternas .In his cogitationibus custoditur omnia et uincitur omne malum Septem sunt gradus sapientiae :Interrogare humiliter ,audire diligenter , credere firmiter ,operari humiliter ,sperare fortiter ,intelligere sapienter , diligere ardenter . Tres sunt quae ducunt homines ad regnum dei :cogitatio sancta ,uerbum bonum , opus bonum perfectum . Tres sunt quae ducunt homines ad infernum :cogitatio maligna ,uerbum nequam ,opus paruum . Tribus modis fit diabolica temptatio :primo suggestione ,postea delectationes deinde consensu Primo suggeret homini ut non faciat confessionem quia iuuenis est .Secundo dicit alii peccauerunt et diu uixerunt .Tertio dicit tua peccata magna est ,clementia dei indulgeat tibi per hanc securitatem secuntur multi .
Moon diagram
upper left wheel inside to outside
Ianuarius ,augustus et december iu nonas habent ,xix kalendas post idus et dies triginta unum .
upper right wheel inside to outside
Martius ,maius ,iulius et october ui nonas habent xuii kalendas post idus et dies triginta unum .
lower right wheel
Februarius uero iu nonas habewt xui kalendas post idus et dies xxuiii ,et si bisextus fuerit habet dies xxix
lower left wheel
Aprilis ,iunius ,september et nouember iu nonas habunt xuiii kalendas post idus et dies triginta .
Addition below moon diagram

1Summuj bonum
2Magnum bonum
3Quoddam bonum
4Creat et non creatur
5Creatur et non moritur
6Creatur et moritur
7Mouet et non mouetur
8Mouet tempore et non loco
9Mouet tempore et loco

1Deus1
2Anima2
3Corpus3
On the star signs, characters and their associations
Introductory text
Notandum est quod complexiones signorum uariantur secundum quantitates elementorum .Secundum Ptholemaeum sunt aries ,leo ,sagittarius orientales ,sanguinei ,calidi et humidi . Aerei .Taurus ,uirgo ,capricornus meridionales ,cholerici ,calidi et sicci .Terrei cancer ,scorpius pisces septentrionales ,phlegmatici ,frigidi ,aquatici et humidi sunt complexiones in homine id est in microcosmo et plagis mundi maioris uicissitudinis quod anni et aetatem hominis et interius in homine quod patet in computo manuali in medio digito et duobus sequentibus . In prima iunctura medii habentur omnia sanguinea ,scilicet aries ,leo ,sagittarius ,aer et oriens ,uer et pueritia et epar .Ibi enim fit secunda digestio et est sedes amoris .In secunda iunctura ponuntur omnia cholerica .Taurus ,uirgo ,capricornus ignis ,meridies ,aestas ,iuuentus felicis ibi est appetita uis et sedes irae .Tertiam iuncturam possident omnia melancholica .Gemini ,libera ,aquarius .Terra ,occidens ,autumnus ,senectus ,splen .Ibi est uis recentiua et est sedes risus .Quarto loco id est in summito medii ,locantur omnia phlegmatica :cancer ,scorpio ,pisces ,aqua ,senium ,decrepitus ,pulmo et est ibi expulsiua et sedes uerborum .Aries et cetera dicunt orientales quod signum intrat sol in aequinoctio uernali ,quando uergit iter suum ab austro ad septentrionem per orientem in uernali tempore .Cancer et alii dicuntur septentrionales quia illud signum intrat sol quando maxime accedit ad aquilonem id est in solsticio aestiuale in aestiuo tempore .Libra et cetera dicuntur occidentales quia illud signum dicitur intrare sol in aequinocterio autumnali quando decurrit a septentrione ad austrum per occidentem in tempore autumnali .Capricornus et cetera dicuntur meridionales quia signum illud intrat sol quando maxime accedit sol ad austrum id est in solstitio hiemali in tempore hiemali .
Mnemonic verses
Per istos uersus denotantur complexiones ut facilius in memoriam reducantur Humidus calidus calidus siccus siccus frigidus frigidus humidus monstrantur aer ignis terra aqua ;et cetera infra notantur Uer puer aestas iuuenis autumnus senis hiems senium Prima sanguis secunda choleri tertia melancholia quarta phlegma Sic singula iungunt Sanguis oriens co meridies melancholia et phlegma borealis
Mnemonic verses 2
Aqua phlegma septentrio hiems senium decrepitus pulmo et ibi est expulsiua uis et sedes uerborum . Terra occidens autumnus senectus splen ibi est uis recentiua et sedes risus . Ignis meridies aestas iuuentus fel ibi est appetiua uis et sedes irae . Aer et oriens uer et pueritia et epar ibi enim fit secunda digestio et est sedes amoris .
Inscriptions inside drawn hand
thumb
luna mercurius uenus
index finger
saturnus iupiter mars sol
middle finger
cancer gemini taurus aries
ring finger
scorpius libra uirgo leo
little finger
pisces aquarius capricornus sagittarius
Map of Jerusalem4
Uallis Iosaphat .Porte uallis Iosaphat .Habitatio uulgi .Iter templum sanctae Mariae .Templum domini .Hierusalem .Templum Salomonis .Claustra Salomonis .Habitatio regis ??? .Porta aurea quam ingressus illic super asinam .Habitatio ??? .Turn Dauidis .Porte piscium uel Dauidis .Sepulchrum domini .Sepulchrum Adae .Lapis scissus .Locus Caluariae .Golgotha .Porte gregis uel probaticae piscinae .Uicus porte Stephani .

Noter:
1The word is connected to numbers 1, 4 and 7 of the previous row.
2The word is connected to numbers 2, 5 and 8 of the previous row.
3The word is connected to numbers 3, 6 and 9 of the previous row.
4transcribed by quarter, starting in the upper left and moving clockwise.