Manuscript Data AM 350 fol.

Comments #marginalia #maintext #pericope #episcopalletters #liturgicalformulas
Introduction The main scribe tried his pen mostly using the beginning of Ave Maria in the wide margin, before this was cut, resulting in textual loss. As part of the main text, there are two episcopal letters and the pericope Luke 11:27ff in Latin, all added by the same hand as the aforegoing texts. Mistakes occur, but to a negligible degree. A later hand added absolution formulas into the previously void space. In this part, mistakes are more frequent.
Shelfmark AM 350 fol.
Provenance Iceland
Summary Lög, Kristinréttur Árna biskups o.fl.
Type law
Repository SÁM
Link See entry on Handrit.org
Link See photos at digital collections

Related Latin Data

>151v

Chronology later
Interrelation addition
Location main text
Same Hand As Norse no
Category formula
Codicological Function none/reader's addition
Contents absolution formulas
Comments
Comments

>157v

Chronology later
Interrelation addition
Location space
Same Hand As Norse no
Category formula
Codicological Function none/reader's addition
Contents absolution formulas
Comments
Comments

>149r

Chronology same
Interrelation addition
Location main text
Same Hand As Norse yes
Category episcopal letter
Codicological Function main text
Contents 1st letter from archbishop Páll
Comments
Comments

>149v-150v

Chronology same
Interrelation addition
Location main text
Same Hand As Norse yes
Category episcopal letter
Codicological Function main text
Contents 2nd letter from archbishop Páll
Comments
Comments

>150v

Chronology same
Interrelation integral
Location main text
Same Hand As Norse yes
Category pericope
Codicological Function main text/paratext
Contents Luke 11:27 ff.
Comments
Comments

>61r

Chronology same
Interrelation none
Location outer
Same Hand As Norse yes
Category prayer
Codicological Function colophon?
Contents Ave Maria
Comments
Comments

>81r

Chronology same
Interrelation none?
Location outer
Same Hand As Norse yes
Category unclear
Codicological Function none?
Contents decretas
Comments
Comments

>142v

Chronology same
Interrelation paratext
Location outer
Same Hand As Norse yes
Category caption
Codicological Function paratext
Contents ex concilio toletano
Comments
Comments

>143r

Chronology same
Interrelation paratext
Location outer
Same Hand As Norse yes
Category caption
Codicological Function paratext
Contents statuta Alexandris
Comments
Comments

AM 350 fol.

AM 350 fol.



61r ———————————————————————
Aue maria

81 r ———————————————————————
i mihi
ꝺecͤtaſea

142v ———————————————————————
excilio o c ꝺam .
Jt̅ ex ijͦ cilio hab̅loneaſi cap̅ ꝺecͤtu̅ eſt Ext ꝺeua pr̅onatuſ excilio lat͛anenſe cap̅ p̅t̅ea

143r ———————————————————————
ſ̅t al᷎· iij᷒· e· t· e· ſulͭu


149r ———————————————————————

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
 Reu͛enꝺo in xpo p̅ri ꝺ̅no ſuo .pͥ.
13ði gr̅a archiep̅o .nið͛ .Eaꝺe̅
 gr̅a ep̅o hol ſalm .cu̅ omni
 reu͛encia obeꝺiencia . honoꝛe .No
16u͛it pr̅nitas n̅ra uiru̅ uiꝺum .
 ꝺiſcretͫ ·Nͦ· p̅b̅m .nrͫ .facim .ſtatiu .
  oꝛꝺinam nrͫ uerͫ legitimͫ .catoꝛe̅
19aꝺ uiſitanꝺa̅ noͤ nrͦ .hoc a̅no . ꝺuo
 alijs ſacͦ ſc̅am ſeꝺe̅ niꝺꝛoſienſe̅ .ut
 n noƀ piet̅is in ꝺulſit .ꝺantes ſeꝺ
22entes .eiꝺem m͛am poteſtate̅ lib͛a̅m
 aꝺ omnia ſingla pacienꝺa q̅ hui
 moꝺi uiſitacionis natura requir
25et .Jn cuius rei teſtimonium ſigil
 lum noſtrum preſentibus ꝺuxim
 aonenꝺum .Datum . cet͛a


149v ———————————————————————

1Jn no̅ie ꝺ̅ni amen .Paulus ꝺei pac̅ia
 niꝺꝛ͛ .ecc̅e .archiep̅c .halluarꝺus ha
 mͬenſ͛ .Salomon oſloen͛ .Ericus ſta
4uangr͛ .eiuſꝺem gr̅a ep̅i .niꝺꝛ͛ .ecc̅e ·
 ſuffraganei .Uniu͛ſis fiꝺelib niꝺ
 roſienſem uinciam .ſtitutis ſalu
7tis et͛ne gauꝺium in filio uirginis
 Reſiꝺentes in ſacro uinciali cilio
 reatione mo ſtatu ecc̅e .refoꝛn
10te . abinimici framea animali nr̅o
 regimini conmiarum eruenꝺis
 ut ex in iune nobis ꝺebite s͛uitut
13is obligam .in nomine pr̅is . filij
  ſp̅c ſci .
Jn pͥmis ſtatuimus ꝺe uit
 ta honeſtate clericoꝛu̅ .ut caſtoꝛ
16 tinent͛ .uiuant ſtatuta p̅ꝺeceo
 ru̅ nr̅oꝛu̅ p̅cipue ꝺuo .ulti̅a felic͛
 recoꝛꝺacionis elaui .archiep̅i p̅ ꝺe
19ceoꝛ͛ .n̅ri in cilio b͛genſi .eꝺicta i̅
 nouamus .arobam .ſatificam
 .o̅ib alijs ſinglis p̅ꝺeceo noꝛͫ
22ſtatutis in cilijs uincialib q̅
 p̅t͛ iura ul ·ꝯ· canones s̅ eꝺita pen
 itus abrogatis .p̅t͛ q̅ iniſtis nr̅iſ
25ſtatut|-a-|iſ ſƀ ſeq̅nt penas moꝺu̅ puni
 enꝺi .tnſgͤoꝛes p̅cipue notarios .
 foꝛnicatoꝛes . eoꝛu̅ focarias .aꝺ i
28co̅e reꝺucentes .
Jt̅ .ſtatuimus .ut
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
1in monaſt͛ijs .qͥb cu̅ nulluſ p̅cio .ul
 paio̅e recipiat .inf̅rem ul ſoꝛoꝛe̅ .
 nͨ p̅benꝺarios ſeu p̅benꝺarias .ſine
4ſuoru̅ ꝺẏoceſanoꝛu̅ ſenſu .qð ſi fr̅m
 fu͛it ip̅i recipientes tales paio̅es
 ſiue bona ex ip̅iſ ue̅ientia .ip̅o f̅to .
7toci aꝺ miniſttionis iur͛ . p̅latio̅is
 auoꝛitate ſint pͥuati .Dantes u͛o
  ſentientes .aꝺ arbitͥum ꝺẏceſa
10ni puniant . aƀƀes . aƀƀie in
 ſua ſectio̅e iurent moniales in
 ſuis ƀnꝺiionib .ut hijs n̅ ſenti
13ant coꝛale p̅ſtent iuram̅tum .
Jte̅
 ſacͦ arobante .cilio ꝺocu͛im .om̅s
  ſinglos .clericos .cuicum .ꝺici
16onis ſtat ꝺignitatis .ul .oꝛꝺinis .
 exiſtant pͥuilegijs .ſeꝺis aplice .qli
 t͛cum .abutentes ſeu caſ ab ep̅iſ
19ſeruatos .ſeu ꝑꝓuincialia ul ſinoꝺa
 lia ſtatuta .sͥ tem͛e uſurpantes .uo
 ta egͥnacionis .aute pͥa sͦ libitu
22inꝺiſcrete committantes .ul .pn̅ias
 publicas relaxantes .ip̅o f̅co ex com
 municacionis ſiue ſub iac͛e .
Jte̅ ſta
25tuimus ut cl̅icus ccum ſtat oꝛꝺ
 inis .ul .ꝺignitatis ex iſtat .qͥ cat
 a rege ul a ſclari pͭate ꝺiſc̅e ul i̅ꝺiſ
28c̅e manifeſte .ul occlte ꝛ iuſticiam

150r ———————————————————————

1ſe tu͛i .qͦ min ſuis exceib a sͦ iuꝺi
 ce eccliaſtico .coꝛriga̅t .ip̅o f̅co ex com
 municacionis ſn̅iam in crant .
Jte̅ .
4p̅cipimus ſtatuta ꝺn̅i vilhelmi
 ſabinen͛ .carꝺinal .ꝺam legati .aꝺ
 noꝛuegiam ꝺiligent͛ ob ſeruentur
7 ſinglis an̅is in ſẏnoꝺis .public
 ent .
Jtem hibemus ſub int͛minati
 one maleꝺiionis et͛ne .ne aliqͥ inꝺiſ
10cretas .in ꝺulgentias .n̅tiare p̅ſum
 ant .
Jte̅ ſtatuimus clauſt monia
 lium .ſub ꝺiligenti cuſtoꝺia . firma
13clauſura p̅cipue ꝺe noe ob s͛uentur .
 nͨ clicos .ul .laicos .religioſos ul ſcla
 res poſt earͫ ueſas aꝺ ſe i̅gͤꝺi mͭt
16a̅t .nͥ urg̅s ncts . euiꝺens utilitas .iꝺ .
 expoſcat . tn̅ n̅ inlocis hoꝛis ſuſ
 p̅cis .
Jt̅ ꝺeclaram . ep̅i qͥlib inſu
19a ꝺẏoc͛ .archiep̅c .in tota uincia
 point ꝺiſpenſare .ul ꝺiſpenſanꝺo
 relaxare .ſtatuta ſr͛ obs͛uatio̅e ieiu
22nioꝛu̅ f͛riaru̅ . nllis nͥ ex com̅i
 io̅e .ip̅o ſibi sp̅alit͛ fc̅a .
Jte̅ inſta
 tuto .bone memoꝛie ꝺn̅i Olaui ca
25uetor ne ſac͛ꝺotis .ul alie b̅nficiate
 ꝑͤ .n̅ aꝺmͭtant aꝺ pn̅iam .nͥ ꝺecima̅
 tem .bono eccm acqͥſitoꝛu̅ ecc̅e
28relinqnt int͛p̅tam .no̅ie pn̅ie .qntͫ
· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
1aꝺ illu̅ articlm absolut̅onem i̅tellig
 i .n̅ qͥn point auꝺiri . aꝺ u͛itatis
 uiam inꝺuci .ac ̅ .ſalutaria ſilia .
4eiſ i̅penꝺi ul ̅ alijs cc̅ pcc̅is abſo
 lutione̅ obtin͛e .
Jte̅ ſtatuimus .ut
 nl̅ls ſac͛ꝺos .ul clicus infra ſacroſ oꝛ
7ꝺines ſtitutus ·qͥ uſ aꝺ extremͫ .
 uite sͤ .in cubinatu notoꝛio com
 tus .fu͛it ꝺurae .aꝺ ſepltam in fra
10mos .ul ietes aut in atrijs .ul ueſt
 iblo ecc̅e .cthoꝛu̅ m͛etͥcijs amplexib
 comt e̅ molae ul ̅ ccum alt͛iuſ
13eccͤ .qntu̅cu̅ ꝺigna̅ .eg͛it pn̅iam
 ob ꝺeteſtac̅onem tam feꝺi cͥm̅is aꝺ
 mͭtat . qͥcu̅ tales in ecc ueſtiblo
16ul atͥo ſepeliu͛int ul ſcient͛ aꝺ miſe
 rint .eo ip̅o ab officio b̅nficio ſin
 t ſuſpenſi
Jt̅ .ſ canonicas ſc̅iones
19ſtatuimus .minus ut cubinis ſe
 u .focarijs clicoꝛu̅ .infra ſacros
 ſtitutoꝛ in iungat pn̅ia tamꝙ ſa
22crilegio aꝺult͛io ·ſ· ſi occlte ſint ſi
 uͦ .ſint notoꝛie nͥ monite .a pcc̅o ꝺe
 ſtit͛int ex ꝛͥcent pb̅lice ex ꝛͥcate
25in ſua malicia antes in ecc .nun
 tient .
Jt̅ .p̅cipimus ep̅i eoꝛu̅ of
 ficiales cl̅icos h̅eant in ratos aꝺ e
28oꝛum aa .fiꝺelit͛ ſcribenꝺa .Jn ſr͛

150v ———————————————————————

1ſtatuimus nll̅i laico .ꝺe cet͛o p̅po
 ſita ul al̅ie ca̅e ſp̅uales ul ſp̅ualib
 an̅exe mͭtant
Jt̅ .ſtatuim ca
4toꝛes p̅poſito ſiue ex aoꝛes nll̅am
 mutatam pecuniariam leuent ſi
 ne ſcitu ſac͛ꝺotis rochioal . iꝺe̅
7ſac͛ꝺos copia̅ om̅i ſic leuatoꝛu̅ i̅ ſcͥp
 tis ex hib͛e ualeat ꝺn̅o ep̅o reqͥſit
 
Jte̅Item hibem ne ep̅i ab̅bes ab̅bie ſe
10u alij .eccliarͫ .ʀc̅oꝛes ul᷎ p̅lati p̅ſu
 mant .ſuarͫ eccliap̅ꝺia t͛ras ul qſ
 cum alias poeio̅es ꝺecet͛o alicu
13i t͛e .uluel ceꝺ͛e ſuo petͦ .Q ſi alicu
 bi atte̅tatu̅ in ue̅it in irritu̅ reuoc
 am .t͛ras . poeiones p̅ꝺica̅s ſic
16alienatas aꝺ i pͥetatem .ip̅aru̅
 p̅ntis aute cilij reꝺucentes .Jn qͦ
 ru̅ om̅i teſtimoniu̅ euiꝺenciam
19firmioꝛem ſigilla n .p̅ntibus a
 enſa .Datu̅ niꝺꝛ͛ .an̅o gr̅e ͦ·cccͦ—
 xxxͦ·iiijͦ· Decimo kl̅· oobͥs
22
Jn ill᷎· Loquente ih̅u aꝺturbas ex
 tolle̅s uoce̅ queꝺam mulier ꝺe tur
 ba ꝺix̅ illi ·Beat uentͥ qͥ ꝺe poꝛa
25uit ub͛a q̅ ſuxiſti ·At ille ꝺixit ·
 Quin immo b̅i qui auꝺiunt u͛
 bum ꝺei  cuſtoꝺiunt illuꝺ

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·
 oꝛma iurenſi ip̅i principaliſ ꝑͤ erit taliſ Ego
 iuro n̅ feci iſtut ꝺeqͦ ſum i̅famatuſ uel ſubm
52iam ꝑͤm cui manꝺauerim nec co̅ciliu̅ ꝺeꝺi nec a
 uctoꝛitatem

151r ———————————————————————

1penitencia xiiii an̅no guioꝛib culpiſ ſ i̅ceſͭu cu̅ pinqͥſ i̅qͦ affinitatiſ ſimilib


151v ———————————————————————

16penitencie coꝛp ꝺomꝺu̅ ſpo̅tanee
 in tinencie carm̅ quͦꝺ carniſ leuitre ſuaꝺentͤ commiſeraſ humilit͛ ꝺeuote ffeus eſ meꝺicam̅to
 ſubmittenꝺo auctoꝛe ꝺ̅ni n̅ri ih̅u ·b̅ꝫ·· p· pͥ ſperali· uice mͥ cea tecu̅ ꝺiſpenſo ut i̅tali ꝺie N miarum ſole̅
19pnia celebreſ omne ſacerꝺotale officium i̅acceptiſ graꝺibus libere poiſ aꝺimplere reſtitituo te ſa
 cmentiſ ecc̅e graꝺum pͥſtinu̅ in nomine ·p· et·

 A uinculiſ> pc̅oꝛ Etego abſoluo te auctͤi· pͥᷥſ· o̅pſ beatoꝛu̅ apoſtolo ·pͥ· ·pͥ· ·u᷎· ſ̅ce mͬtiriſ eccͤ offic
22ii in hac pͬte mͥ com̅iſi abſoluo te abiſta excommunicacione qua i̅curriſti uel foꝛnicacione ſimplicii
 uel ꝺulici uel foꝛnicacioͤ cu̅ p̅ſtbꝛ̅o ab hiiſ p̅cciſ tuiſ mͦ te feiſ ·i̅ o̅e· p· ·· ſ

 A uinculiſ ·pͦ· tͦᷣ· p̅cipui tm̅ ꝺeiſto crimni quoꝺ ·ho̅ine̅ p̅cuiſti uel int͛am ieciſti aut cum aliqͦ caſu
25uiolentam mum ei impoſuiſti inꝺica ꝺie uł intali feſtiſ ſc̅o abſoluͭ te ꝺe

 A vincuł ·pͨ· tͦ ex co̅mu̅icacio̅e uł acrimi̅e jſto i̅ceſtuſ aꝺullt͛i afinitͥſ homiciꝺij furti uł ſacͥlegii qꝺ
 feus eſ abſoluat te ꝺeuſ etego abſoluo te quantum aꝺ me tin abſolucio auctͤ qua fungoꝛ ; jnͤ· · f· · ſ· ſ· a·

28A uincul ·pͨ· tuo p̅cipui t̅m i̅qͦ mͦ uit fuiſti etegͦ· a·ſ· te ab hͨ tamͥacioͤ cognacioniſ auctoꝛitͤ be̅o
 aplo petͬi · pͥ· ep̅ali i̅ce i̅ hic pͬte mͥ cea quia fu̅goꝛ jno̅ꝛe·͛· ꝛꝼ·

 n ill Loguente ꝺ̅no ihu aꝺturbaſ extole̅s uoce̅ q̅ꝺa̅ muli͛ ꝺeturba ꝺigxit illi Bs uent͛ qͥ te poꝛtauͭ ub͛a
31que ſuxiſti t ille ꝺixit Quin immo Bt̅i qui auꝺiunt uerbu̅ ꝺei · cuſto|-ꝺo-|ꝺiu̅t illut ;ſuſ Miſerere mei ꝺ p̅r
 n̅r Saluu̅ ꝼac ſ͛uu̅ tuu̅ ·Mitte ei ꝺ̅ne ·Eſto ille ꝺ̅ni tui ·ikil ficiat imic i̅eo ꝺ̅ni Deuſ quipͥu̅ e̅m· Jnꝺu
 ligencia̅ rem͛· ꝺuinculiſ ⫽

 Aꝺuinculiſ ·pͥ ſpecialr amaniſto cͥmine foꝛnicacio̅iſ qꝺ᷎ incuriſti ab·ſ· te ꝺe n̅r kͥ· pͥp eſt ·inhoc ·p· eſto
 ab·ſ· autcͤ· ſ̅ce m̅riſ ec̅e etslash; b᷎· apli p· p· uite quae
34go fungoꝛ  reſtituo te co̅monioͥ fiꝺeliͫ ·jnͤ pr̅ſ ⫽Auinculiſ ·p· t· et ſplr acͥmine notoꝛie i̅ꝯtinencie qꝺ mifeſt eſ miiſe muli͛e ſoluta fra̅genꝺo uotu̅ re
 ligioniſ quoꝺ op̅i ꝺeo miſiſti ſubregul
 gulari ꝼeſione oꝛꝺinͥſ bͥ· pͥſ n̅ri beniꝺiti ̅ i̅cacꝺotaſi mot officio abſol· te ꝺe n̅r jͨ· xͨ· aꝺeͦ abſ· te
 auctͤ ſc̅e m̅iſ ecc̅e jnoi̅ p̅iſ et ꝼili ſ

37A uincul pͥ· tͥ· ſplr ab jregularitate i̅ꝺucenꝺo ſuſpecͨtaſ ſonaſ inclauſtro̅ n̅rm i̅obeꝺie̅cio egͤꝺie̅ꝺo
  uacanꝺo ſn̅e licenciam abſ· tͤ·᷎· nͬ· iͨ· xͨ· qͥ· p· e̅· ꝓ· i̅c· et e̅o ;
 ab·ſ· te auctͤ· ſͥ· m͛· eͤ· b᷎c li pͥ· pͥ· uice qua fungoꝛ licet inꝺignuſ reſtituo te co̅mu̅io̅e fiꝺeliu̅ ·jno̅ꝝ p͛·

 A uincul ·pͫtͫ· confeiſ contͥſtiſ n̅c ſplr aſce̅te̅cie excom̅unicacio̅iſ int͛ꝺicti quoꝺ incuiſti inpone̅ꝺo
40uiolentaſ manuſ uſq̅ aꝺcͧoꝛeſ efuſione̅ inſacerꝺotum mo̅acu̅ co̅uentalem tͫ· Abſolͦ |-reſpicit͛-| jͧ xͥ qui pi pauſ e̅ noƀꝫ incͧe et e̅ſto ab·ſ· t· ſͥ auctoꝛitate ·ſ· m̅rſ· eͤ· · b· a· p· · p· uicit p̅lacio̅niſ i̅ hͨ pͬce mͥ co̅m
 iſſaqua̅ fungoꝛ licet inꝺignuſ jno̅i·· ͥ


157v ———————————————————————

1Et ego abſolvo te abiſto cͥmine quocu̅ moꝺo fꝛegiſti votv̅ |-tvv̅-|
 ſͣꝫnſgͤione in qͦ manifeſtuſ eſt ꝺe qꝛta lificacioͤ cu̅ ſoluta
 mulieͤ quocͫ moꝺo in noꝺatͣ eſt ab alij cͥminib
4q̅ ab illa ꝺeͥu͛tv

Noter:
1The letter is edited in Diplomatarium Islandicum II:702–5 and Norges gamle Love III:377–9.

AM 350 fol.

AM 350 fol.

|| 61r ||
Marginalia
Prayer
Aue maria
???
|| 81 r || i mihi ꝺecretaſea
source references
|| 142v || exconcilio ⟨toletan⟩o c⟨apitulum⟩ ⟨quoꝺ⟩ꝺam .Jtem ex secundo concilio lateranenſi capitulum ꝺecretum eſt Extra exconcilio lateranenſe capitulum praeterea || 143r || ſtatuta alexandris tertii episcopi conſultu
Letter
|| 149r || | col. b | Reuerenꝺo in christo patri ꝺomino ſuo pauliei gracia archiepiscopo .niꝺꝛosiensi .Eaꝺem gracia episcopo holensi ſalutem .cum omni reuerencia obeꝺiencia .et honoꝛe .Nouerit paternitas nostra quod uirum prouiꝺum .et ꝺiſcretum ·Nͦ· presbiterem .nostrum .facimus .conſtituimus . et oꝛꝺinamus nostrum uerum et legitimum .procurratoꝛem aꝺ uiſitanꝺam nomine nostro .prohoc anno .et ꝺuobus alijs ſacro ſanctam ſeꝺem niꝺꝛoſienſem .prout nostra nobis pietatis inꝺulſit .ꝺantes et conſeꝺentes .eiꝺem materiam et poteſtatem liberam aꝺ omnia et ſingula pacienꝺa quae huiusmoꝺi uiſitacionis natura requiret .Jn cuius rei teſtimonium ſigillum noſtrum preſentibus ꝺuximus aonenꝺum .Datum .et cetera
Letter by archbishop Páll of Nidaros1
|| 149v || Jn nomine ꝺomini amen .Paulus ꝺei paciencia niꝺꝛosiensis .ecclesie .archiepiscopus .halluarꝺus hamarenſis .Salomon oſloensis .Ericus ſtauangrensis .eiuſꝺem gracia episcopi .niꝺꝛosienses .ecclesie · ſuffraganei .Uniuerſis christi fiꝺelibus per niꝺroſienſem prouinciam .conſtitutis ſalutis eterne gauꝺium in filio uirginis Reſiꝺentes in ſacro prouinciali concilio proreparatione moꝛum et ſtatu eccclesie .refoꝛmante .et abinimici framea animalius nostro regimini conmiarum eruenꝺis prout ex in iune nobis ꝺebite seruitutis obligamur .in nomine patris .et filij et ſpiritus ſancti .Jn primis ſtatuimus ꝺe uita et honeſtate clericoꝛum .ut caſte et continenter .uiuant ſtatuta preꝺeceorum nostrorum et precipue ꝺuo .ultima felicis recoꝛꝺacionis elaui .archiepiscopi prae ꝺeceoꝛis .nostri in concilio bergenſi .eꝺicta innouamus .arobamus .ſatificamus .omnibus alijs et ſingulis praeꝺeceoꝛum nostroꝛum ſtatutis in concilijs prouincialibus quae preter iura uel contra canones sunt eꝺita penitus abrogatis .preter quae iniſtis nostriſ ſtatutiſ ſub ſequentur penas et moꝺum punienꝺi .tranſgreoꝛes et precipue notarios . foꝛnicatoꝛes .et eoꝛum focarias .aꝺ iuscione reꝺucentes .Jtem .ſtatuimus .ut | col. b | in monaſterijs .quibus cumque nulluſ precio .uel paione recipiatur .infratrem uel ſoꝛoꝛem . nec prebenꝺarios ſeu prebenꝺarias .ſine ſuorum ꝺẏoceſanoꝛum conſenſu .quoꝺ ſi fratrem fuerit ipsi recipientes tales paiones ſiue bona ex ipsiſ prouenientia .ipso facto . tocius aꝺ miniſtrationis iuris .et prelationis auoꝛitate ſint priuati .Dantes uero et conſentientes .aꝺ arbitrium ꝺẏceſani puniantur .et quia abbates .et abbatie in ſua conſecratione iurent et moniales in ſuis benenꝺiionibus .ut hijs ⟨qui⟩ non conſentiant coꝛporale preſtent iuramentum .Jtem ſacrosancte .concilio ꝺocuerimus .omnes et ſingulos .clericos .cuiuscumque .conꝺicionis ſtatus ꝺignitatis .uel .oꝛꝺinis . exiſtant priuilegijs .ſeꝺis apostolice .qualitercumque .abutentes ſeu caſus ab episcopiſ ſeruatos .ſeu perprouincialia uel ſinoꝺalia ſtatuta .sibi temere uſurpantes .uota peregrinacionis .auctoritate propria pro suo libitu inꝺiſcrete committantes .uel .penias publicas relaxantes .ipso facto ex communicacionis ſiue ſub iacere .Jtem ſtatuimus ut clericus cuiuscumque ſtatus oꝛꝺinis .uel .ꝺignitatis ex iſtat .qui procurat a rege uel a ſeculari potestate ꝺiſtincte uel inꝺiſtincte manifeſte .uel occulte contra iuſticiam || 150r || ſe tueri .quo minus pro ſuis exceibus a suo iuꝺice ecclesiaſtico .coꝛrigantur .ipso facto ex communicacionis ſentenciam in currant .Jtem . precipimus quod ſtatuta ꝺomini vilhelmi ſabinensis .carꝺinalis .conꝺam legati .aꝺ noꝛuegiam ꝺiligenter ob ſeruentur et ſingulis annis in ſẏnoꝺis .publicentur .Jtem pro hibemus ſub interminatione maleꝺiionis eterne .ne aliqui inꝺiſcretas .in ꝺulgentias .pronuntiare preſumant .Jtem ſtatuimus quod clauſtra monialium .ſub ꝺiligenti cuſtoꝺia .et firma clauſura precipue ꝺe noe ob seruentur . nec clericos .uel .laicos .religioſos uel ſeculares poſt earum ueſperas aꝺ ſe ingreꝺi permittant .nisi urgens necessitas .et euiꝺens utilitas .iꝺ . expoſcat .et tamen non inlocis et hoꝛis ſuſpectis .Jtem ꝺeclaramus .quod episcopi quilibet inſua ꝺẏocesi .archiepiscopus .in tota prouincia point ꝺiſpenſare .uel ꝺiſpenſanꝺo relaxare .ſtatuta ſuper obseruatione ieiunioꝛum et feriarum .et nullis nisi ex commiione .ipsoꝛum ſibi specialiter facta .Jtem quod inſtatuto .bone memoꝛie ꝺomini Olaui cauetor ne ſacerꝺotis .uel alie beneficiate pare .non aꝺmittantur aꝺ penitenciam .nisi ꝺecimam partem .bonoꝛum per ecclesiam acquiſitoꝛum ecclesie relinquant interpretamur .nomine penitencie .quantum | col. b | aꝺ illum articulum absolutionem intelligi .non quin point auꝺiri .et aꝺ ueritatis uiam inꝺuci .ac etiam .ſalutaria conſilia . eiſ impenꝺi uel etiam pro alijs cunctis peccatis abſolutionem obtinere .Jtem ſtatuimus .ut nullus ſacerꝺos .uel clericus infra ſacroſ oꝛꝺines conſtitutus ·qui uſque aꝺ extremum . uite sue .in concubinatu notoꝛio comparatus .fuerit perꝺurae .aꝺ ſepulturam in fra muros .uel parietes aut in atrijs .uel ueſtibulo ecclesie .custhoꝛum meretricijs amplexibus compartus est molae uel etiam cuiuscumque alteriuſ ecclesie .quantumcumque ꝺignam .peregerit penitenciam ob ꝺeteſtacionem tam feꝺi criminis aꝺmittatur .et quicumque tales in ecclesia ueſtibulo uel atrio ſepeliuerint uel ſcienter aꝺ miſerint .eo ipso ab officio et beneficio ſint ſuſpenſi Jtem .ſuper canonicas ſanctiones ſtatuimus .minus ut concubinis ſeu .focarijs clericoꝛum .infra ſacros conſtitutoꝛ in iungatur penitencia tamquam et ſacrilegio pro aꝺulterio ſcilicet ſi occulte ſint ſi uero .ſint notoꝛie nisi monite .a peccato ꝺeſtiterint ex communicentur et publice ex communicate in ſua malicia perurantes in ecclesia .nuntientur .Jtem .precipimus quod episcopi et eoꝛum officiales clericos habeant in ratos aꝺ eoꝛum aa .fiꝺeliter conſcribenꝺa .Jn ſuper || 150v || ſtatuimus quod nulli laico .ꝺe cetero prepoſitura uel aliene cause ſpirituales uel ſpiritualibus annexe committantur Jtem .ſtatuimus quod procuratoꝛes prepoſitoꝛum ſiue ex aoꝛes nullam mutatam pecuniariam leuent ſine ſcitu ſacerꝺotis parrochioalis .et quod iꝺem ſacerꝺos copiam omni ſic leuatoꝛum in ſcriptis ex hibere ualeat ꝺomino episcopo requiſitus Jtem prohibemus ne episcopi abbates abbatie ſeu alij .ecclesiarumectoꝛes uel prelati presumant .ſuarum ecclesiaꝛumpreꝺia terras uel quaſcumque alias poeiones ꝺecetero alicui traere .ueluel conceꝺere pro ſuo perpetuo .Quod ſi alicubi attentatum in uenitur in irritum reuocamus .terras .et poeiones preꝺictas ſic alienatas aꝺ illius et proprietatem .ipsarum presentis auctoritate concilij reꝺucentes .Jn quorum omni teſtimonium et euiꝺenciam firmioꝛem ſigilla nostra .presentibus aenſa .Datum niꝺꝛosie .anno gracie ͦ·cccͦ—xxxͦ·iiijͦ· Decimo kalendas oobris
Biblical pericope: Lk 11,27ff.
Jn illo tempore Loquente ihesu aꝺturbas extollens uocem queꝺam mulier ꝺe turba ꝺixit illi ·Beatus uenter qui te poꝛauit et ubera que ſuxiſti ·At ille ꝺixit · Quin immo beati qui auꝺiunt uerbum ꝺei et cuſtoꝺiunt illuꝺ
| col. b | ⟨F⟩oꝛma iurenſi ipsius principaliſ parte erit taliſ Ego iuro quod non feci iſtut ꝺequo ſum infamatuſ uel perſubmiam partem cui manꝺauerim nec concilium ꝺeꝺi nec auctoꝛitatem || 151r || penitencia xiiii annoꝛum prograuioꝛibus culpiſ ſed inceſtu cum propinquiſ inquo affinitatiſ ſimilibus
Absolution formulas
|| 151v || penitencie coꝛpus ꝺominanꝺum ſpontanee in continencie carnem quoꝺ carniſ leuit⟨a⟩re ſuaꝺentie commiſeraſ humiliter et ꝺeuote conffeus eſ meꝺicamento ſubmittenꝺo auctoꝛe ꝺomini nostri ihesu kristi et beatorumpostolorum petri et pauli et ſperali uice michi concea tecum ꝺiſpenſo ut intali ꝺie N miarum ſolempnia elebreſ et omne ſacerꝺotale officium inacceptiſ graꝺibus libere poiſ aꝺimplere et reſtituo te ſacramentiſ ecclesie graꝺum priſtinum in nomine patris et filii A uinculiſ peccatorum Etego abſoluo te auctoritateei patriſ omnipotentiſ et beatoꝛum apoſtoloꝛum petri et pauli et uirginis et ſancte martiriſ ecclesie et officii in hac parte michi commiſi abſoluo te abiſta excommunicacione qua incurriſti uel foꝛnicacione ſimplicii uel ꝺulici uel foꝛnicacione cum preſtbyteꝛo ab hiiſ peccatiſ tuiſ meo parte confeiſ ·in nomine patris etilii et ſpiritus A uinculiſ peccatorum tuoꝛum et precipui tamen ꝺeiſto crimni quoꝺ ·hominem precuiſti uel interram proieciſti aut cum aliquo caſu uiolentam manum ei impoſuiſti inꝺic⟨t⟩a ꝺie uel intali feſtiſ ſanctoꝛum abſoluit te ꝺeus A vinculis peccatorum tuoꝛum ex communicacione uel acrimine jſto inceſtuſ aꝺullteri afinitiſ homiciꝺij furti uel ſacrilegii quoconfeus eſ abſoluat te ꝺeuſ etego abſoluo te quantum aꝺ me pertinet abſolucio auctoritate qua fungoꝛ ; jnominepatriset filii et ſpiritus ſancti amen A uinculis peccatorum tuoꝛum precipui tamen inqua modo conui⟨c⟩tus fuiſti etego abſoluo te ab hac contaminacione cognacioniſ auctoꝛitate beatoꝛum apostoloꝛum petri et pauli et episcopali ince in hic parte michi concea quia fungoꝛ jnoomine ⟨patris⟩ ꝼilii etſpiritus I⟩n illo tempore Loguente ꝺomino ihesu aꝺturbaſ extolens uocem queꝺam mulier ꝺ ꝺigxit illi Beatus uenter qui te poꝛtauit et ubera que ſuxiſti t ille ꝺixit Quin immo Beati qui auꝺiunt uerbum ꝺei ·et cuſtoꝺiunt illut ;perſuſ Miſerere mei ꝺeus pater noster Saluum ꝼac ſeruum tuum ·Mitte ei ꝺomine ·Eſto ille ꝺomini tui ·??? proficiat inimicus ineo ꝺomini Deuſ quiproprium estmisereri Jnꝺuligenciam ??? ntiphona Auinculiſ ⫽ Aꝺuinculiſ ·peccatorum ſpecialiter amani⟨fe⟩ſto crimine foꝛnicacioniſ quoꝺ incuriſti abſoluit te ꝺeus noster jhesu kristi pp eſt ·inhoc ·parte eſto abſoluo autcoritate ſancte matris ecclesie et beatorum apostolorum petri Pauli et uite quaego fungoꝛ et reſtituo te commonioni fiꝺelium ·jnomine patriſ ⫽Auinculiſ peccatorum tuorum et ſpecialiter acrimine notoꝛie incontinencie quoꝺ manifeſtus eſ conmiiſe muliere ſoluta frangenꝺo uotum religioniſ quoꝺ omnipotenti ꝺeo promiſiſti ſubregulari proꝼeſione oꝛꝺiniſ et beati patriſ nostri beniꝺiti et etiam insacerꝺotali promotus officio abſoluit te ꝺeus noster jhesus christus aceo abſoluo te auctoritate ſancte matriſ ecclesie jnomine patriſ et ꝼili et ſpiritus A uinculis peccatorum tuorum et ſpecialiter ab jregularitate et inducendo ſuſpectaſ perſonaſ inclauſtrum nostrum et inobeꝺiencio egreꝺienꝺo et uacanꝺo ſine licenciam abſoluit teominus noster ihesus christus qui passus est pronobis incruce et ego ; abſoluo te auctoritate ſanctae matris ecclesie et beatorumpostolorum petri et pauli et uice qua fungoꝛ licet inꝺignuſ et reſtituo te communione fiꝺelium ·jnomine patris A uinculis peccatorumtuorum confeiſ et contriſtiſ et nunc ſpecialiter aſcentencie excommunicacioniſ et interꝺicti quoꝺ incurriſti inponenꝺo uiolentaſ manuſ uſque aꝺcruoꝛeſ efuſionem inſacerꝺotum et monacum conuentalem tuum Abſoluit jhesus christus qui pius pauſ est pronobis incruce et ego abſoluo te ſancta auctoꝛitate ſancte matriſ ecclesie et beatorum apostolorum petri et pauli et uice prelacionniſ in hac parce michi commiſſaquam fungoꝛ licet inꝺignuſ jnomine patris etilii
|| 157v ||
Absolution formulas
Et ego abſolvo te abiſto crimine quocumque moꝺo fꝛegiſti votvmsacrosancta⟩tnſgreione in quo manifeſtuſ eſt ꝺe quaꝛta prolificacione cum ſoluta muliere et quocumque moꝺo in noꝺata eſt et ab alijs criminibus que ab illa ꝺeriuertunt

Noter:
1The letter is edited in Diplomatarium Islandicum II:702–5 and Norges gamle Love III:377–9.

AM 350 fol.

AM 350 fol.

Marginalia
Prayer
Aue Maria
???
source references
ex concilio toletano capitulum quodam Jtem ex secundo concilio lateranensi capitulum decretum est Statuta Alexandris tertii consultu
Letter
Reuerendo in Christo patri domino suo Pauli dei gratia archiepiscopo Nidrosiensi eadem gratia episcopo Holensi saltuem Cum omni reuerentia oboedientia et honore Nouerit paternitas uestra quod uirum prouidum et discretum N presbyterem nostrum facimus constituimus et ordinamus nostrum uerum et legitimum procurratorem ad uisitandam nomine nostro pro hoc anno et duobus aliis sacrosanctam sedem nidrosiensem prout nostra nobis pietatis indulcit dantes et consedentes eidem materiam et potestatem liberam ad omnia et singula patienda quae huius uisitationis natura requiret In cuius rei testimonium sigillum nostrum praesentibus duximus apponendum Datum et cetera
Letter by archbishop Páll of Nidaros1
In nomine domini amen Paulus dei patientia Nidrosiensis ecclesiae archiepiscopus ,Halluardus Hamarensis ,Salomon Osloensis ,Ericus Stauangrensis ,eiusdem gratia episcopi .Nidrosienses ecclesiae suffraganei Uniuersis Christi fidelibus per Nidrosiensem prouinciam .constitutis salutis eternae gaudium in filio uirginis residentes in sacro prouinciali concilio pro reparatione morum et statu ecclesiae reformante et ab inimici framea animalibus nostro regimini comissarum eruendis prout ex iniunctae nobis debitae seruitutis obligamur ,in nomine patris et filii et spiritus sancti .In primis statuimus de uita et honestate clericorum ,et caste et continenter uiuant statuta praedecessorum nostrum et praecipue duo ultimua felicis recordacionis elaui archiepiscopi praedecessoris nostri in concilio Bergensi edicta innouamus .approbamus .satificamus omnibus aliis et singulis praedecessorum nostrorum statutis in conciliis prouincialibus quae praeter iura uel contra canones sunt edita penitus abrogatis praeter quae in istis nostris statutis sub sequentur poenas et modum puniendi transgressores et praecipue notarios fornicatores et eorum focarias adiuscione reducentes .Item statuimus ,ut in monasteriis .quibus cumque nullus pretio pactione recipiatur in fratrem uel sororem nec prebendarios seu prebendarias sine suorum diocesanorum consensiu ,quo si fratrem fuerit ipsi recipientes tales pactiones siue bona ex ipsis prouenientia ipso facto totius administrationis iuris et praelationis auctoritate sint priuati ,dantes uero et consentientes ad arbitrium diocesani puniantur et quia abbates .et abbatissae in sua consecratione iurent et moniales in suis benedictionibus ,ut hiis qui non consentiant corporale praestent iuramentum .Item sacrosanctae concilio docuerimus omnes et singulos clericos cuiuscumque conditionis status dignitatis uel ordinis existant priuilegiis sedis apostolicae qualitercumque abutentes seu casus ab episcopis seruatos seu per prouincialia uel synodalia statuta .sibi temera usurpantes .uota peregrinationis .auctoritate propria pro suo libitu indiscrete commitantes uel poenias publicas relaxantes .ipso facto excommunicationis siue subiacere .Item statuimus ut clericus cuiuscumque status ordinis uel dignitatis existat ,qui procurat a rege uel a saeculari potestate distinctae uel indistinctae manifestae uel occultae contra iustitiam se tueri ,quo minus pro suis excessibus a suo iudice ecclesiastico corrigantur ,ipso facto excommunicationis sententiam incurrant .Item praecipimus quod statuta domini Uilhelmi Sabinensis cardinalis condam legati ad Noruegiam diligenter obseruentur et singulis annis in sinodis publicentur .Item prohibemus sub interminatione maledictionis et ne aliqui indiscretas indulgentias .pronuntiare praesumant .Item statuimus quod claustra monialium sub diligenti custodia et firma clausura praecipue de nocte obseruentur , nec clericos uel laicos religiosos uel seculares post earum uesperas ad se ingredi permittant ,nisi urgens necessitas et euidens utilitas id exposcat et tamen non in locis et horis suspectis .Item declaramus ,quod episcopi quilibet in sua diocesi ,archiepiscopus in prouincia possint dispensare uel dispensando relaxare statuta super obseruatione ieiuniorum et feriarium nullis nisi ex commissione ipsorum sibi specialiter facta .Item quod in statuto bonae memoriae domini Olaui cauetor ne sacerdotis .uel aliae beneficiatae pare non admittantur ad poenitentiam ,nisi decimam partem .bonorum per ecclesiam acquisitorum ecclesiae relinquant interpretamur .nomine poenitentiae quantum ad illum articulum absolutionem intelligi non quin possint audiri et ad ueritatis uiam induci ac etiam salutaria consilia eis impendi uel etiam pro aliis cunctis peccatis absolutionem obtinere .Item statuimus ut nullus sacerdos uel clericus infra sacros ordines constitutus ,qui usque ad extremum uitae suae in concubinatu notorio comparatus fuerit perdurasse ad sepulturam infra muros uel parietes aut in atriis .uel uestibulo ecclesiae custorum meretriciis amplexibus comparatus est molasse uel etiam cuiuscumque alterius ecclesiae quantumcumque dignam peregerit poenitentiam ob detestationem tam foedi criminis admittatur ,et quicumque tales in ecclesia uestibulo uel atrio sepeliuerint uel scienter admiserint ,eo ipso ab officio et beneficio sint suspensi .Item .super canonicas sanctiones statuimus minus ut concubinis seu focariis clericorum .infra sacros constitutor iniungatur poenitentia tamquam et sacrilegio pro adulterio scilicet si occultae sint ,si uero sint notoriae nisi monitae a peccato destiterint ,excommunicentur et publice excommunicatae in sua malicia perdurantes in ecclesia nuntientur .Item .percipimus quod episcopi et eorum officiales clericos habeant in ratos ad eorum acta .fideliter consceribenda Insuper statuimus quod nulli laico de cetero praepositura uel alienae causae spirituales uel spiritualibus annexae commitantur .Item statuimus quod procuratores praepositorum siue exactores nullam mutatam pecuniariam leuent sine scitu sacerdotis parochialis .et quod idem sacerdos copiam omni sic leuatorum inscriptis exhibere ualeat domino episcopo requisitus prohibemus ne episcopi abbates abbatissae seu alii ecclesiarum rectores uel praelati praesumant suarum ecclesiariumpraedia terras uel quascumque alias possessiones de cetero alicui tradere uel concedere pro suo perpetuo .Quod si alicubi attentatum inuenitur in irritum reuocamus terras et possessiones praedictas sic alienatas ad illius proprietatem .ipsarum praesentis auctoritate concilii reducentes in quorum omni testimonium et euidentiam firmiorem sigilla nostra praesentibus appensa .Datum Nidrosiae anno gratiae millesimo trecentesimo tricesimo quarto decimo kalendas octobris
Biblical pericope: Lk 11,27ff.
In illo tempore loquente Ihesu ad turbas extollens uocem quaedam mulier de turba dixit illi :Beatus uenter qui te portauit et ubera quae suxisti .Ac ille dixit : Quin immo ?Beati qui audiunt uerbum dei ,et custodiunt illud .
Forma iurendi ipsius principalis parte erit talis ego iuro quod non feci istud de quo sum infamatus uel per submissam partem cui mandauerim nec concilium dedi nec auctoritatem poenitentia xiu annorum pro grauioribus culpis sed incestu cum propinquis in quo affinitatis similibus .
Absolution formulas
Poenitentiae corpus dominandum spontaneae in continentiae carmen quod carnis leuitare suadentiae commiseras humiliter et deuotae confessus es medicamento submittendo auctore domini nostri Ihesu Christi et beatorum apostolorum Petri et Pauli et sperali uice mihi concessa tecum dispenso ut in tali ꝺie N missarum solemnia celebres et omne sacerdotale officium in acceptis gradibus libere possis adimplere et restituo te sacramentis ecclesiae gradum pristinum in nomine patris et filii . A uinculis peccatorum et ego absoluo te auctoritate dei patris omnipotentis et beatorum apostolorum Petri et Pauli et uirginis et sanctae matris ecclesiae et officii in hac parte mihi commisi absoluo te ab ista excommunicatione qua incurristi uel fornicatione simplici uel duplici uel fornicatione cum presbytero ab hiis peccatis tuis meo parte confessis ,in nomine patris et filii et spiritus . A uinculis peccatorum tuorum et praecipue tamen de isto crimini quod hominem percussisti uel in terram proiecisti aut cum aliquo casu uiolentam manum ei imposuisti in dicta die uel in tali festis sanctorum absoluit te deus . A uinculis peccatorum tuorum excommunicatione uel a crimine isto incestus adulteri a finitis homicidii furti uel sacrilegii quod confessus es absoluat te deus et ego absoluo te quantum ad me pertinet absolutio auctoritate qua fungor ; in nomine patris et filii et spiritus sancti amen . A uinculis peccatorum tuorum praecipue tamen in qua modo conuictus fuisti et ego absoluo te ab hac contaminatione cognationis auctoritate beatorum apostolorum Petri et Pauli et episcopali iure in hac parte mihi concessa qua fungor in nomine patris filii et spiritus . In illo tempore Loquente domino Ihesu ad turbas extollens uocem quaedam mulier de turba dixit illi Beatus uenter qui te portauit et ubera quae suxisti Ac ille dixit Quin immo Beati qui audiunt uerbum dei et custodiunt illut :Psalmus Miserere mei deus Pater noster Saluum fac seruum tuum .Mitte ei domine .Esto ille domini tui .??>? proficiat inimicus in eo domine Deus cui proprium est misereri Indulgentiam ??? Antiphona A uinculis . A uinculis peccatorum specialiter amanifesto crimine fornicationis quod incurristi absoluit te deus noster Ihesus Christus ??? est in hac parte et ego absoluo auctoritate sanctae matris ecclesiae et beatorum apostolorum Petri Pauli et uice qua ego fungor et restituo te communioni fidelium ,in nomine patris .A uinculis peccatorum tuorum et specialiter a crimine notoriae incontinentiae quod manifestus es conmisisse muliere soluta frangendo uotum religionis quod omnipotenti deo promisisti sub regulari professione ordinis et beati patris nostri Benedicti et etiam in sacerdotali promotus officio absoluit te deus noster Ihesus Christus ac eo absoluo te auctoritate sanctae matris ecclesiae in nomine patris et filii et spiritus . A uinculis peccatorum tuorum et specialiter ab irregularitate et inducendo suspectas personas in claustrum nostrum et inoboedientia eggrediendo et uacando sine licentiam absoluit te dominus noster Ihesus Christus qui passus est pro nobis in cruce et ego absoluo te auctoritate sanctae matris ecclesiae et beatorum apostolorum Petri et Pauli et uice qua fungor licet indignus et restituo te communione fidelium ,in nomine patris . A uinculis peccatorum tuorum confessis et contestatis et nunc specialiter a sententiae excommunicationis et interdicti quod incurristi imponendo uiolentas manus usque ad cruoris effusionem in sacerdotum et monacum conuentalem tuum absoluit Ihesus Christus qui pius passus est pro nobis in cruce et ego absoluo te sancta auctoritate sanctae matris ecclesiae et beatorum apostolorum Petri et Pauli et uice praelationis in hac parte mihi commissa qua fungore licet indignuis in nomine patris et filii .
Absolution formulas
Et ego absoluo te ab isto crimine quocumque modo fregisti uotum sacrosancta transgressione in quo manifestus es de quarta prolificatione cum soluta muliere et quocumque modo innodata et ab aliis criminibus quae ab illa deriuertunt .

Noter:
1The letter is edited in Diplomatarium Islandicum II:702–5 and Norges gamle Love III:377–9.